Shawng nnan Karai Kasang a Chyeju hpe shakawn ai law. Tsaw ra hkung ga ai Wunpawng sha ni yawng a matu merry hkristmas the ngwi pyaw ai shaning ningnan rai u ga. Jinghpaw wunpawng sha ni yawng a gawng malai hkung ga tai nna,tai hpyen hpe gasat manga nga ai, myu tsaw mungtsaw share shagan ni, lam amyu myu hku madi shadaw nga ai kanu kawa ni ,sutdu ni, hpang lam kaw na ladat amyu myu woi shaw nna, shawng lam masing masa hpe woi awn nga ai ningbaw ningla ni,maigan mungdan shara shagu de du nga nna, tinnang buga amyu sha ni hpe pu gang sin machyi bai n htang pawnba nga ai Jinghpaw Wunpawng chyu rum ai annau ni yawng hpe n dai laika the hkungga jaw dat nngai law. Yawng a n tsa Karai Kasang shaman ya u ga.
Tsaw ra hkungga ai chyurum wunpawng sha ni e, daini na ten gaw , shagri kung nna myit n-gun shaja let daw dan ai lam hpe tup hkrak byin wa hkra galaw ra ai ten du nga sai law. Myen gumshem asuya nnan gaw, mungkan de myi man tam nga ai ten rai nga ai. Myen mungchying sha ni a gam maka hpe pahkam hkam lu na hpe ahkyak ntawn ai sha, mungkan a man hta hkyak hkyak e yu tsawm daw shiga shapoi nna , shi a akyu ara hpe galaw la na shi hkyen nga ai hpe anhte chye ra ga ai. Hpang de hpa byin yang byin ,ya law law se gap hkat jahkring lu ai ngu ai hpe shi galaw mayu nga ai. Ndai hpe hkum kam dam lu. Kam ai the anhte gaw hkaraw de di hkrat chyalu rai sai. Ya na madang zawn re madang hpe n pawt kaw na kalang bai galaw na n loi sai re. Ya gaw anhte thing nut nmai sai. Matut nna anhte a pandung du hkra ganawng sa mat wa na sha ra sai. Anhte a pandung gaw hpa rai ta? Anhte a pandung gaw, Tinang a mungdan hpe tinang up hkang hpajang lu ai shang lawt mungdan rai nga ai. Madu myu sha ni up hkang mai ai federal hpe n lu mai ai majaw, awng dawm ahkaw ahkang lu ai shanglawt hta lai nna anhte lata na lam kaga n nga sai. Dai ni na ten anhte sadi maja ra ai gaw, Federal hpe jaw na pyi hpyen gum shem sha nrai. Mung masa galaw nga ai myen mung masa la ni nan n dai hpe kachyi mi pyi myit n hkrum ma ai hpe adan aleng rai nga ai. Ya ten hta myen mung dan kaw mung masa galaw ai wuhpung law law nga ai. Gade law tim munghpawm myusha ( taiyintha ) ni a ahkaw ahkang hpe myit yu ya na wuhpung n lawm ai ngu ai hpe anhte chye da ra ai. Hpa baw Democracy mi nga tim, shanhte a masha n gun kaba the myu kaji ni hpe kaup sha na ngu ai myit jasat hkrai re.
Dai ni na asuya ningnan kaw lawm nga ai lut daw dat kasa ni ngu ai mung, anhte myu sha ni a maga de tsap nna, laja lana rai tsun garum na nnga ai sha n-ga, gaw da ai tara hpe ninghpai nna, rawt malan ni hpe shamyit kau mayu ai ni hkrai rai nga ma ai. Taiyinta dat kasa loi li ni gaw myit lawm ma ai rai tim, grai rai na tsun na ahkaw ahkang, galaw na ahkaw ahkang n lu nga ma ai. Laiwa sai lana mi na BBC a gasan gahtai galaw ai kaw,myen mungdan a labau hta Dr degree lu ai myen the hkang masha kaba ni hpe san htai galaw ai shaloi , myen labau sara Dr langai mi tsun lai wa ai gaw, “Banlung ga sadi ngu ai gaw hpa lachyum pru ai n re. Dai hpe wa ya dai ni grai ahkyak ai ga sadi hku nna tsun nga ma ai. Kaja gaw Banlung ga sadi gaw , Taiyinta ni myen mung the rau shang lawt la mayu ai majaw myit hkrum ai ga sadi sha re” nga nna grai ahpa atang nga tsun ya nga ai. Shi tsun ai hta taiyinta ni myen the arau shanglawt la mayu ai hpe sha mu ai. Mungdan hpe gara hku up na , gara hku ahkaw ahkang jaw ra ai, hpa majaw shang lawt rau la ra ai, Bum masha ni myit hkrum yang sha shanlawt jaw na ngu ai lam ni hpe shi n tsun ai sha n-ga ndai teng man ai lam ni hpe she magap da mayu nga ai. Hkang myu sha na Labau sara kaba Dr mung grai nga tsun htai lai ai hta, myenmung kaw sharin ya ai labau gaw munghpawm myen mung a labau n re sha myen a labau sha re. Munghpawm mungdan a labau rai teng yang,taiyinta ni a labau mung sharin ra ai. Anaw yahta min, mindung min, chyan tsitta min ni a lam gaw, anhte taiyinta ni the hpa n seng ai. Myen ni a labau san san sha re nga tsun ya ma ai. Ndai zawn re amyu kaba laba the myu kaji ni hpe kaup sha mayu ai lai ladat,n tara ai lam ni a majaw, myu kaji ni rawt malan nna, lani mi na n htoi hta munghpawm kaw na garan pru mat wa na shing nrai shanglawt jaw ra wa na hpe mu mada tsang nga ai myen hpaji chye ai n kau mi mung nga nga ma ai. Ga shadawn Dr Zani zawn re masha kaba ni gaw, shanhte a myu kaba lai ladat a majaw, mungdan n ngwi pyaw nga ai lam, ndai lai ladat a majaw, munghpawm myit hkrum lam hta dingbai dingna rai nga ai lam ni hpe ayan shadum ya nga ai. Ndai zawn re lam ni a majaw, myen mung masa la n kau mi gaw anhte myu sha ni hpe grai tsaw ra ai zawn zawn, grai lanu lahku la mayu ai zawn zawn rai nna lam amyu myu hku shani wa ai ni hpe mung anhte hkrum na re. Raitim ndai ni gaw anhte garan pru na ngu dat ai the gaw, anhte n mai garan pru hkra anhte hpe lam amyu myu hku n na jamjau jaw, mayak mahkak jahkrum na hkrai re hpe, tau hkrau na dum da ra ai. Ning ngu yang n kau mi gaw dai gaw n rai na re anhte hpe tsaw ra ai myen ni mung nga na re, laika ka ai wa nau hkum tsang nga na re. Myu sha ni hpe tsaw ra ai, myit su ai lama wa nga yang , hpa majaw anhte hpe ga sadi the hkrak ( Federal) madu up hkang,madu tara dara, madu upade galaw nmai ai i? rap ra ai lam, tara ai lam, rai yang hpa rai masha a ahkaw ahkang hpe pat kau nna, anhte buga , anhte shara anhte myu sha ni hpe dip apyet nna up sha mayu nga ai i? Myit yu ga.
Asian mungdan langai kaw na ,mungdan kaji Singapore mungdan a lam hpe kachyi mi tsun dan mayu ai. Mungchying sha ni wan masum jan wan mali daram sha nga ai mungdan kaji langai re. Raitim dai ni sinpraw mungkan hta sut su ai lam hta Hkang Hkyi ngu shamying hkrum nga ai. Mungdan kata hta n hprang rai hpa mung nnga ai.Sau the gas mung npru ai. Ga the zaibru, lu na hka, lang na hka ni yawng maigan na mari bang na lang ra ai. Raitimung sinpraw dan maga na masha ni, sha n-ga sinna dan masha ni du hkra n dai mungdan kaw bungli sa galaw nna gumhpraw tam nga ma ai sha n-ga n dai mungdan kaw bungli lu na matu shakut jawng nga ai gaw sen hku nna nga nga ma ai. Hpa majaw ta? Mungchying sha law htum gaw miwa ,no.2 Malay no.3 gala the no.4 gaw Sinpraw mungdan shagu na hpaji chye ai, mahkrum madup nga ai, machye machyang law ai bungli galaw masha ni rai nga ai. Mungdan hpe uphkang ai gumrawng gumtsa hta law malawng Miwa myu ni re rai tim Malay the Gala hpe mung lachyen lahka ai lam nnga ai sha shang lawm shangun ai. Up hkang ai ladat hta Miwa, Malay , Gala ngu n ginhka ai sha yawng gaw , Singaporean ngu Singapore masha ngu ai hku sha yu nna up hkang ai ladat re. Anhte sa nga nang, sa galaw sha nang ai ni hpe mung lachyen lahka ngu ai nnga ai sha, masha a ahkaw ahkang hpe atsawm jaw nna woi awn ai munngdan re. Nang du nga ai ten laman , nang sa mayu ai de sa. Wa mayu ai ten wa, nang hpe manam re nga jahkrit shama sha na masha nnga ai. Nang hpe dang sha roi sha na, mya lu mya sha na lagu lagut na masha nnga ai. Ndai daram kaja ai gaw, masha kaja ni hkrai nga ai majaw n re. Mungdan kata kaw sa shanu nga ai masha ni sha n ga, maigan na chyahkring chyahkra du sa ai bu hkawm masha ni a matu mung sim sa shim lum dik ai mungdan re. Kaja gaw Democracy mungdan gaw n re. Raitimung mungdan masha ni hpe grai pyaw hkra, ra nrawng hkra lit la up hkang ai mung dan re majaw, lam amyu myu hku dip apyet da hkrum ai anhte myen mung masha ni hku sawn yang, Singapore mungdan gaw “Ngachyu the Lagat jahku lwi ai mungdan” rai nga ai. Ndai zawn byin tai wa ai lam gaw, mungchying sha Miwa,Gala hte Malay myu masha ni hpe lachyen lahka nnga ai sha yawng hpe ahkaw ahkang langai the sha up hkang kanawn woi ai lam a majaw rai nga ai law.
Anhte myen mungchying sha ni hpe lahta na asuya zawn lama woi awn ai rai yang, hpa a matu rawt malan na i? hpa baw a matu gran mayu na i? Amyu masha ni shada da tsaw ra hku hkau let nga nga na rai nga ai le. Dai ni gaw asuya hpyen dap kaw anhte amyu nnga ai. Gumrawng Gumtsa up hkang hpung kaw anhte myu sha n lawm ai. Langai lahkawng lawm lu yang mung shanhte wu shoi shoi da ai. Mungdan a asuya kaw anhte a kanu kawa nnga ai. Kadai wa anhte maga de tsap nna, hparan ya na i? anhte a hpyen hpung nnga ai, kadai ni wa anhte hpe makawp maga la na i? ndai daram shimlam nlu ai myu sha ni a matu, shanglawt na hta lai nna, gasat na hta lai nna, hpa mahtai mung nnga sai. Masha ahkaw ahkang ngu ai kachyi mi pyi n hkam sha lu ai nga rai kaw prat tup jam jau nga na malai, chyahkring sha mi jam jau hkam nna, shang lawt la ai gaw anhte matu htawng hpang na anhte myu sha ni yawng a matu manu dan dik ai lam rai sana re.
Dai majaw, shawng lam de jam jau hkrum let sai the asak the galai nna myu sha yawng a gawng malai hkung ga tai nna, ap nawng nga ai myutsaw share shagan ni e, nanhte hpe amyu sha ni yawng , maigan shara shagu de du nga ai myu sha ni yawng, kam hpa nga ga ai. Galoi mung madi shadaw nga na ga ai. Hkum hkrang she kaga ga rai tim ,myit masin gaw , nanhte the rau rai nga ga ai. Nanhte machyi ai gaw anhte machyi ai re. Nanhte hpe sha myit mada shara shatai nga ga ai. Myit hkum ru myit, myit hkum tsang myit. N htang na hkum myit. Shayawm kau na hkum myit. Majan gasat yang she padang ngu ai nga ai. Tai hpyen gaw Masha n-gun, lak nak n-gun, zingri zingrat n-gun ni the Wunpawng myu sha ni a shagri brep hkra galaw shakut nga ai. Shagri n mai brep ai lu. Ndai lang gaw Karai Kasang laksan lajang ya ai lam she rai sai. Jinghpaw Wunpawng sha ni yawng gaw Karai Kasang hpe kam sham ai ni hkrai re. Kam sham ai ni kaw byin ai lam mahkra gaw Karai Kasang a yaw shada ai lam re. Ndai hpe kamsham nna, shi ra sharawng ai lam hta hkan sa na sha ra ai. Byin hkra galaw na gaw Karai Kasang a lit she re. Anhte gaw shi a ga madat nna hkan sa na sha lit nga ai. Badang dip ai ngu ai gaw, chyum laika kaw yu ai shaloi, masha n-gun, laknak n-gun the n seng ai. Karai Kasang lawm ai maga de dang na dai re. Myu sha ni yawng shi hpe n dut n hka kamsham nga jang teng teng shanglawt lu na re. Kam Ga.
Myu hpe tsaw ra let,
Agu Namti
0 comments:
Post a Comment