Salang Naw Hkam ka n na internet kaw mara ai, “Yup Tik Tik” ngu ai ga baw hte ka da ai laika hpe ngai mung madi shadaw ai, bai, shi a laika hti yu n-na ka jaw ai ni a ningmu ni mung grai kaja ai, grai n gun lu hpa re. Ngai shi hte hkrum ai shaloi tsun ai the maren ngai gaw W.P (Wun Pawng) amyu sha ni the ningbaw ningla ni hpe tsun mayu ai gaw “Pang Long” ga sadi hpe anhte W.P myu sha ni kajai nga na malai, dai hpe Myen ni shadik na matu hpyi nga, kasat nga na malai, dai Pang Long ga sadi a majaw, anhte W.P myu sha ni Myen a mayam tai mat sai, ngu ai hpe myit dum ra sai.Kaja wa tsun ga nga yang gaw dai Pang Long ga sadi a shawng e W.P myu sha ni gaw kadai amyu sha ni a n pu e n re, mayam mung n re. Bai, Myen a mayam tai na matu anhte a shawng na ningbaw ni dai Pang Long ga sadi hpe galaw ai mung n re, Myen the maren mara nga na matu she galaw sai lam teng ai re. Raitim, Myen wa gaw dai ga sadi hpe jai lang n na anhte W.P myu sha ni hpe shanhte a mayam shatai na matu galaw mat wa sai. Ya mung shanhte dai kaw na shayawm na lam anhte n mu ai.
Myen wa a masa gaw, ya Myen mung kata kaw nga ai amyu bawsang ni hpe Myen shatai na masa, yamsha na masa sha nga ai. Dai hku masa shanhte kaw n nga yang gaw moi kaw na Myen mungdan gaw Federal mungdan rai nga sana re. Myen ni Federal masa ngu ai hpe n chye ai majaw galaw nga ai n re. Anhte hta grau n na pyi chye ma ai. Raitim dai masa hpe tingsa kau da n na Myen shanhte gaw madu mungdan atsuya tai let, kaga amyu bawsang ni hpe up hkang sha mayu ai majaw, yam sha mayu ai majaw, dai ni du hkra Madu mungdan (Pyi ma) astuya hku n na uphkang sha ai tara hpe n galai mayu ma ai re. Ya mung galai na masa n nga ai.
Shanhte a simsa ai masa ngu ai mung, hkalem sha na matu galaw ai masa sha re. Manghkang hpe, kaja wa nan simsa ai hku n na hparan la na matu nga n na galaw ai masa n re. Kaja wa shanhte, myusha bawsang ni hte simsa ai hku n na manghkang hpe hparan na masa nga yang gaw, lai wa sai 60 ning laman hta amyu sha bawsang ni a ga hpe madat n na hpa majaw manghkang hpe n hparan la ma ai i? Dai hpe yu yang gaw, Myen ni gaw, manghkang hpe teng man ai hku hparan na malai, laiwa sai 60 ning laman hta, myusha bawsang ni hpe Myen shatai na masa, shing n rai shamat kau na masa kade daram awng dang sai ngu ai hpe sha maram nga na re. Ya mung, du na 20 ning 30 ning, shing n rai 60 ning ram hta raiyang kade daram shanhte a masa awng dang wa na ngu ai hpe sha sawn yu maram nga na re.
Dai re ai majaw, Myen ni a simsa ai masa ngu ai gaw salang Naw Hkam tsun ai zawn aten hpe garawt ai masa sha re. Anhte ni yawng chye sai the maren, 1994 ning hta KIO/KIA ni the simsa lam galaw sai, raitim 17 ning laman hta, mung masa lam hpe n bawngban ai. Dai zawn kaga amyu sha ni hte mung simsa ai lam hpe galaw sai, raitim kadai hte mung, mung masa hte seng n na n bawngban ai. Ahkyak ai shara ni hta Myen hpyen dap ni grau ang hkra sha galaw la sai. Bai myu sha bawsang ni hpe gaw BGF tai ra ai nga wa ai. Dai re majaw ya bai simsa lam mi la tim anhte hpyi ai lam ni hpe Myen ni jaw na ngu n mai kam mat sai, anhte bai n rawt lu hkra gara hku galaw shakrip sawa na ngu ai hpe sha galaw shakut tik tik rai wa na ma ai.
Kaja wa Federal masa ngu ai hpe anhte hpyi ai zawn Myen ni lama jaw yang mung simsa ai lam kaja wa lu na kun? Ngu ai hpe mung anhte bai myit yu ra sai. Hpa majaw nga yang, anhte a Rawt Malan ai labau hpe yu dat yang, mung masa kaja ai hpe lu na matu (democracy luna matu) n re, Myen ni anhte a amyu sha ni hpe yam sha na, dangsha na, amyu shamat kau ai du hkra galaw na masa nga ai a majaw, byin pru wa ai majan she re. Ya na (2011-2012) majan hta Myen ni anhte myu sha ni hpe, masha ngu n sawn ai sha zingri ai, sat kau ai, yam sha ai, anhte a dum n ta ni, sut ni yawng hpe jahten kau ai lam ni yawng hpe yu dat yang anhte amyu sha ni hpe shamat kau na galaw ai masa re ai hpe asan apra chye lu na sakse rai sai. Mungkan hta, majan hpan masum sha nga ai, langai gaw kaga amyu sha ni tinang a amyu sha ni hpe roi rip yam sha, dang sha, zingri sha ai a majaw byin pru wa ai majan, mung masa majan the makam masham a majaw byin pru wa ai majan, ngu ai masum sha nga ai re. Dai majan hpan masum hta na, ya anhte W.P myu sha ni Myen hte byin nga ai majan gaw numbat langai na majan hpan re. Mung masa galai na matu, Democracy lu na matu kasat ai majan n re.
Dai re ai majaw, Myen mungdan kaw e, democracy mi galai wa tim, anhte ni simsa ai lam lu na n re. Simsa ai lam n lu yang gaw majan ngu ai hpe naw kasat ra na sha re. Hpa majaw nga yang, democracy mi galai wa tim Myen ni anhte hpe dang sha ai lam jahkring na n re. W.P. mungdan kaw-e, jinghpaw amyu sha ni hta Myen ni grau law htam wa hkra shalun na sha re. Ya mung, Myitkyina ginwang hte Man Maw ginwang kaw, Myen ni kade daram rai sai ngu ai hpe sha hti maram nga na re. Ya shanhte Hugawng Danai Ginwang kaw e, Myen ni sen lahkawng (200,000) shalun na ngu ai lam hpe 2010 shaning kaw na n dau tsun sai re.
Dai zawn re ai masa nga ai majaw Myen ni Federal masa lama mi hkan galaw wa tim, Jinghpaw mungdan kaw e simsa ai lam luna hpe myit mada hpa n nga ai. Moi (1949-1950) P.N.D.F (Pawngyawng National Defence Force) ningbaw kaba Duwa Naw Seng tsun ai ga gaw, “Anhte Myen hte sha rau nga yang gaw, galoi mung anhte amyu sha ni ngwi pyaw simsa lu na n re, dai majaw Jinghpaw Wunpawng mungdan shanglawt lu hkra kasat ra ai” ngu tsun ai ga gaw daini duhkra teng nga ai re. Mayam gaw, mayam kaw na lawt lu yang she simsa ai lam lu mai ai. Dai zawn, anhte W.P. myu sha ni simsa ai lam hpe lu na matu gaw, Myen ni a yam sha ai kaw na lawt lu yang she simsa ai lam hpe lu na re. Dai gaw awngdawm shanglawt she re, Federal n re. Karai Kasang anhte hpe jaw da ai lamu ga hpe anhte nan madu lu yang she, anhte ni simsa ai lam teng sha lu na re. Dai Karai Kasang jaw da ai lamu ga hpe, anhte hpe dang sha nga ai amyu sha ni a lata kaw jaw da n na anhte ni simsa ai lam lu na ngu ai gaw n byin mai ai re. Dai majaw, anhte hpa majaw majan kasat nga ai ngu ai hpe hkrak sha chye ra sai.
Ka ai,
La Ring
14 comments:
Hkau la Ring nang mung lai wa sai 4/5 dram hta Yangun kaw Myen ni a hpang grai hkan nang ga sai majaw, ya na zawn ning mu hpaw wa ai grai hkrak sai ..Ngai nang tsun ai hpe madi shadaw ai yaw..
Ndai Ning mu grai kaja nga ai. KIO/KIA ning baw ni hku nna kade lang wa Myen hte naw bawng mayu ma ai kun? Grai mau ai. Ya gaw Anhte hte Myen ni bawng taw nga ai baw nrai sai gaw... Anhte ra ai lam yawng kade mung, kade lang , Sumtang hku tang, Aga hku mung tsun sai le. Raitim, Myen wa gaw myit ya ai baw nre gaw...
Ya gaw Myen ni shan hte shada bawng nna anhte Tang da ai hpe Mahtai hpe sha la nga ai baw she rai sai gaw.. Mung masa lam hta Myen gaw Jum mu nna, she rai taw nga sayang wa.. Ma kasup hpa she tai taw nga ai..
Anhte tang ai hpe myit hkrum, nhkrum mahtai lu ai hte Mung Masa jahta (sh) myit nhkrum ai nga jang mung Anthe yawng mung bai kashat ga.. Ngai mu ai gaw dai sha re..
Nga dam prang...
Ngai na ning mu gaw KIO hku nna myen hte bawng nga ai baw nrai sai.. Anhte ra ai hpe kade mung, kade lang, Sumtang hte tang, Agu hte mung tsun, bawng ba rai sai re majaw, Myen ni sha hte shada bawng nna, anhte tang da ai hpe myit hkrum ai nga jang Mung Masa jahta, myit nhkrum ai nga jang Anhte yawng bai kasat ga le.. dai hku sha mu mada ai.
Mung masa bawng ai wa Ma Kasup hpa zawn rai taw nga ai.
Pan Long Gasadi hpe jumtek nga ai KIA'O ni a masing mung lama mi gaw rai na re,myen ni gaw Pan Long Gasadi hpe nhkap la ai re majaw gaw le hte le gaw mungdan gap di la wa ra na madang sha rai wa na re, dai re ai majaw anhte myu sha ni yawng mung ndai hta grau myit hkraum ladat shaw let jawm shakut sa wa yang gaw tatut majan shang nga ai share shagan ni yawng hpe mung kaba dik ai n'gun jaw lam tai wa na hpe myit dum nga ga ngu let
Um,Laika ka ai sara wa hpe madi shadaw n-ngai, Maigan du myusha ni mung Gumhpraw hpe garum na jahting da ga,Lama na K.I.A/K.I.O ni gap di sana lo nga shaloi maigan du myusha ni gaw gumhpraw ready garum na jin jin rai nga ga,Gumhpraw garum ai hpe njin mat ga law.Awm dawm de nkam woi sa mat sai ningbaw ni,awmdawm hpe nlu shingran ai ning baw ni,K.K hpan da ai lamu ga hpe anhte hpe jaw na re ngu hpe n gwi shingran ai ningbaw ni gaw ya hkyak hkyak K.I.A/K.I.O magam lit kaw na pru hkring sa mat ga ngu n-gun jaw dat mayu n-ngai.BGF hpe grai hkapla mayu ai K.I.A/K.I.O ningbaw ni mung lawan dik ai hku she hkring sa la mat mu law.Nan hte du ni a majaw ngam ai ni myit hten wa na hpe tsang dik ai.
Jaw ai re ngai mung dai hku sha mu ai.Myen law law gap kapaw lu magang mahtai grau ni magang sha re.
Awm dawm lu ni sai.shan hte mi njaw tim lu gasat lana sha ah hkyak ai.
Ya jahkrum ai ngu ai gaw mani hkan loi lu gap kau ai majaw shye re. N rai yang maw hpa pi n.jahkrum lit.
Sadi dara na gaw yanazawn jahkrum masu na aten garawt na gara hku ladat hte bai masu wa na ngu hpe sadi ra na re.
Gahpe nmai kam na re tatut gara hku galaw yang pi hpang de gara hku naw re wa na ngu ai hpe naw maram yu ra na re.
K.I.A/K.I.O Ginjaw salang tai wa na ni hta e hpaji madang nau nan shai hkat ai hku na ginjaw Du salang hku nna ntai ga.Mung masa ladat shaw wa shaloi hta ning mu grai shai hkat mat wa ai majaw hpyen wa hpe grai nhtim kasat yang anhte ginjaw za-boi ntsa hta grai shawng shai hkat ra ai mang hkang ni nga ai,dai majaw policy la ngai hku nna hpaji tsang kade nga jang she gade ram madang de mai du ai ngu hpe masat sa wa ga,Ya pyi grai hpang hkrat taw sai re.Hpyen Buget hta mung grai n-gun shadat let kai-chyan kaw mung buget grai law hkra n-gun dat shajang ga.Hpyen ngu gaw info shawng lu ai wa dang na lam law ai.K.K jaw da sai hpe lu na re ngu myit hte sa wa ga.Ning re mung shawa gaw awm dawm ngu na yawng ngu na tsun shingran taw ai gaw K.K shadum ai re nre hpe gaw k.I.A/K.I.O ni myit yu ging nga ai law....Hkung ga let sha
K.I.A/K.I.O Du salang ni e,Hpakant hpe gaw nmai tat kau na re hpe dum ga law,Hpakant tat kau jang,jinghpaw mung na nhprang sutgan ni tat kau jang K.I.A/K.I.O a Financial gara hku matut na hpe myit yu ga,K.I.A ngu mung nga mai nga lu sana nre,gumhpraw nlu yang hpa hte matut tsap nga na rai? ya na hpakant hpe tek da ai hpe grau lu tek hkra shakut ga,Tim myusha ni htu sha na re nga nhtawm maigan kala myiwa ni myen ni sha htusha mat ra ai hpan mung moi na zawn nshabyin saga law,,Ningbaw ni e manawn masham myit nrawng ai sha W.P myusha ni lu su nga mu nga mai na matu masing jahkrat wa ya marit.nan hte sha nga mu nga mai na mungdan pyaw wa na nre hpe shingran yu ya marit law.
Lahta na comment ni hpe K.I.A/K.I.O Ginjaw Salang ni hti ya lu yang kaja na re.
Jing Hpaw Wun Pawng Myusha yawng hte e.... Tinang KIA/KIO hpyen dap Graw graw n-na n-gun ja ngang kang na matu yawng n-shakut yang n-mai ai, Myi Wa Mung kaw na TIBET a-myu ni Hpyen dap n-lu ma ai, Myi Wa a-myu ni jum tek magra sha kaw mat sai, KIO.KIA.hte Mung dan shing gan gata nga Myusha yawng lak nak gaja gara hku lu na bawng ban jahkrup nga ga, Myen hte bawng ai gaw prat tup hpa lachyum pru na n-re. Myen a-kawng, LAGAW LATA DAW kaw ngut ai hpang she bawng ban chyai ai baw re,
Grai teng ai hte tang du ai laika re hpe mu mada ai.Tsun mayu ai lam hpe laika hti masha ni yawng chye na hkra kadun dawk tang madun da ai hpe mu mada ai.
Tsa doi La tsun ai hte maren, myen sawa a myit masa gaw dai hku nan re. Myen gaw ya mung Kachin ni hte simsa lam lu na matu 3 ning ten la ra ai, ngu mung kan de n dau sai. Dai ten ladaw laman pi Myen hpyen hting gaw ni hte, kaman nga masha ni, bungli galaw na masha ni sen kaba lam hpe anhte Pawngyawng myu sha ni a ginra de gawt shalun dat mai nga ai.Ya du nga sai ni hte hkawm dat yang Pawngyawng masha jahpan hta myensi myenna grau law mat na re.
Du na 3 ning hta anhte Pawngyawng buga ginra ni hta Democracy ladat hku jahpan la yang myen ni sha dang mat sana re. Mungup, mare up, ginjaw shagu uphkang du tai na re. Myen hpan a matu hpaga lam , hpaji lam hte hkam kaja lam, kaga rawtjat lam ni yawng hta tara shang galaw na ahkaw ahkang lu mat sa na re.
Anhte Shapawng yawng(kachin)myu ni lawan dawdan la ra sai. Moi na myit jasat zawn, "Shanlawt n lu dingsa ban prat kade rai tim adawt na ga ai" nga ai gaw n mai na sai law.Myen gaw masing kaba jahkrat n na,an nau ni hpe gasat hpang masai hpe dum chye nga ga law.
Federal Democracy ladat hte sha ngun ma(mayam) tai nan sa na kun? Independent Kachin land hpe lu hkra shakut sa wa na kun??
Karai Kasang anhte Shapawng yawng (Kachin) myu sha ni hpe shi a myitra ai lam de woi wa myit ga law.
Myit su ni tsun ai yawng grai jaw ai law , kaja ai ning mu ni chyu re . Grai... dai rai jang tat tut hta , ya hpa galaw na. Gara masing hte shawng lam de sa wa na . Ngai gaw dai sha chye mayu sai. A Noi abya rai ai mung masa hpe mung grai jin wa ni ai.
laika ka sara hte command hte madi shadaw let ning mu ni hpe garan jaw ai ni yawng hpe grai madi shadaw hkap la nngai law, Du wa Naw Seng tsun ai ga hte maren, Myen Sadan hte npawng saga, Myen Sadan hte pawng na she lu na akyu ni rai jang mung nla saga, Myen ni hpe anhte mung dan na shawng nnan gawt kau saga, KIO/KIA ni mung anhte mung dan hpe Indepentdent Kachin Land de sa wa na re hpe myit mada ga ai law, ndai lam hta anhte galoi ma tsun chye ai ga 1 mi, "gara lam hku mi sa sa Pan dung gaw 1 sha re" ngu ai hta grau kaja ai lam hpe lata la let anhte a Pan Dung rai nga ai Independent Kachin Land ngu ai de anhte rau sha jawm shakut sa wa ga,,, hkung ga let
laika ngau asan sha re di grai hti manu,
chyena ga ai.
N-chye na, nmu ai ni naw nga ai kun?
Post a Comment