ZUPHPAWNG MATSING

Wunpawng Mungdan a mungmasa hpyenmasa hte seng nna maram masam zuphpawng hpe 2012 March 20 ya shani hta hpawng ai hpe Salang Puk Dun gaw lawu na hte maren ka matsing da wu ai.

LAGANG:- Shata kadun laman KIO kasa hte Myen kasa ni simsa lam 3 lang hkrum bawng wa ma ai rai yang hkrum bawng magang majan kaba wa magang rai wa sai. Maw lanyet nga ai Myen hte aten shama hkrum bawng chyai ai baw n rai sai. Prat chyanat madu wa ai tinang a mungdan hpe uphkang na matu gadai hte mung n bawng ra ai. Tsep kawp gasat di la nna uphkang sa ai gaw madung rai na re. Rai yang nde a ntsa e Salang Prangtai gaw gara hku mu ai law?

PRANGTAI:- Ntsa lam hku myit yu ga nga yang, ngai mung Salang Lagang a ningmu hpe madi shadaw ai. Raitimung hpaji rawng ai masha kaba ni tsun ai hku rai yang, grai kaba ai mungkan majan langai hte lahkawng hpe jasim la lu na matu hpang jahtum e hkrum bawng ai hte hpungdim dat la ma ai da. Awmdawm ahkaw ahkang lu wa ai mungdan hpe madu la lu na matu mung UN lawm nna hkrum bawng jahtuk la ra ai da. Ga shadawn, hpang jahtum shanglawt lu wa ai East Timor hte South Sudan mung dai hku jahtuk la wa masai, nga ai.

Raitimung ta tut bungli hta galaw wa ai kasi ni gaw langai hte langai n bung ai. Anhte Wunpawng Myusha ni hte byin nga ai manghkang gaw Myen asuya hte re. Dai majaw htap htuk ai ladat lang lu na matu gaw Myen asuya galaw sa ai akyang hpe sung sung hkaja ra na re. Ga shadawn:- Thein Sein asuya gaw 2011 March 30 ya shani lung wa ai kaw nna rawt malan hpung ni yawng hte gap hkat jahkring nna mungdan ting hta ngwi pyaw simsa hkra galaw na lam marawn wa sai. Dai ten hta KIO gaw gap hkat jahkring tawn ai 17 ning pyi rai wa sai. Raitimung 2011 June 9 ya shani kaw nna Myen hpyen dap gaw ma ja rai KIA hpyen hpung hpe shang gasat wa nhtawm kaga rawt malan hpung ni hte rai jang yawng hpe hkalem la nna gap hkat jahkring la nu ai.

Thein Sein gaw KIA hpe gasat nga ai kaw na dawm kau na matu shi a hpyendap hpe matsun magang, laja lana gasat wa magang rai wa sai. Mabyin hpe yu yang asuya hte hpyen dap lapran shada a matsun hpe n kaw hkat ai zawn byin pru nga ai. Lani mi Thein Sein gaw Indonesia kaw ASEAN zuphpawng sa lung nga yang shi laika sang lang poi galaw nga ai ten hta Myenmung na rawt malan hpung ni yawng hte gap hkat jahkring kau lu nna mungdan ngwi pyaw simsa nga sai lam tsun wu ai. Dai shaloi shi laika sara langai kaw nna, "Nang tsun ai gaw mungdan ting ngwi pyaw simsa sai nga ai. Ya yang KIA naw gasat nga ai hpe gara hku ngu na" nga nna san dat wu ai. Dai shaloi Thein Sein gaw shi a kraw kaw makoi da ai hpe ndum sha-ip nna marawn dat wu ai gaw, "KIA hpe lani laman shamyit kau na" nga nna mahtai jaw dat ai. Prat kau sai mayen hpe n mai ma-ut sai. Shing re ai majaw shinggan de gaw KIO hpe gasat nga ai kaw na dawm kau sai lam ndau shabra nna, ta tut kaw gaw laja lana gasat na matu matsun nga ai gaw asan sha dan dawng nga ai.

Kaga rawt malan hpung ni hte gasat jahkring tawn sai rai nna, dai ginra hkan e n-gasat ra ai sha majen je bang wa nna laknak hte malu masha ni hpe mung jahting tawn mat wa magang sai. Mungmasa hku nna Daw Suu hkaw tsun hkawm ai hpe aja awa hkan ninghkap ai lam, signboard ni jahten sharun kau ya ai lam, jahpyak ai lam amyu myu galaw nna, n-gup hku nna gaw NLD hpe ra lata poi kaw dang shangun mayu ai lam hkalem tsun nga ma ai. 2008 constitution kaw President gaw mungdan kaw tsaw htum ai power lu ai lam ka da nga ai. Maga mi hku rai jang gaw, hpyen dap gaw ra wa yang asuya hpe daru magam zing la mai ai power lu ai lam shanhte shada a lapran kaw nhti nhtang maw lanyet dan hkat nhtawm mungmasha ni hpe ra mi rai myakle madun chyai na matu mahkrun myu langai a hpang langai hkyen tawn magang ai lam rai nga ai.

PYILAN:- Tsun lai wa sai salang yan a ningmu ni gaw ram ram manu rawng ai re ngu hkam la ai. Sinna mungdan de myiman tam mayu nna "Myitsone dam hpe jahkring sai" nga ndau dat ai shaloi masha wunawng uwa kaw na madi shadaw wa ai shaloi maga mi de pawt sindawng wa ai Miwa hpe rai jang KIO hpe lu shamyit kau ai hte shanhte a project bai matut galaw shangun na, nga nna shanyam jaw ai rai na sai. Shing rai UN, EU, USA, ASEAN, China India zawn re ai in hpe langai hpe ladat amyu myu hku nna aten langai laman jahtuk tawn lu ai hta hkan nna Myenmung gaw tsawm htum ai Miss Universe hpe mungkan ting e myit jawm shang sha nga ai zawn re ai ten rai nga ai. Kaja sha nga yang, dai mungdan ni, dai uhpung ni gaw shim lam, sut masa lam, mungmasa lam gat lawk kashun hkat na matu Myen mung gaw strategic point ang nga ai lam madung rai nga ai. Hpraw san ai hte myit shang sha ai gaw n lawm na n hten! Shakut nna myit hpe galu ai hta aten shadawn sharam ai lam nga na re majaw dai ni na ten hta sharang lu ai atsam rawng tim hpang jahtum e manghkang pru wa na masa nga ai.

Wunpawng myusha yawng gaw myutsaw mungtsaw myit kaba nga ga ai majaw mungkan jut shagu kaw du nga ai hpu nau hkum dek shagu gaw tinang nan majan pa kaw nsa gasat lawm lu timung lu wa ai shabri shabrai kaw na n law htum shata shagu USD10 hte manu bung ai tinang du nga ai mungdan na currency hpe shagun ya nga ai hte garum jaw ai ni kaw na majan hta gara hku akyu jashawn nga ma ai lam chye mayu ai shiga na lu ai. Ndai ga san hpe mahtai jaw na matu Pyilan kaw lit n nga ai raitim, shara shagu lam jarit n ma, pyen hkawm nna sagawn la lu ai shiga hpe lawu na hte maren matut shalai dat ai.

USD10 gaw manu grai rawng ai. Maigan du nga ai myutsaw mungtsaw hpu nau ni gaw mun lam sen lam rai nga ai majaw n-gun kade kaba ai hpe maram la mai nga ai. Gat lawk hta hkan nna USD10 gaw pala kaji 10 grup yin mari mai nna, shingte chye ai atsam hta hkan nna tai hpyen ni hpe shagrawt kau lu nga ai. Kalang marang pala langai a atsam gaw Myen hpyen du kaba langai a asak hte galai la lu ai. Pala mari mai ai gat lawk gaw gara kaw rai ta, ngu yang, dai gaw tak la ai baw she re da. Myen hpyen la langai majan kalang gasat yang pala 30 gap kau nna 300 gap kau sai lam ntsa de tang madun dat ai shaloi gat lawk de pala 270 shalai dat mai ai da.

Dai majaw Myen hpyen daju de na du kaba ni grai jawp nga masai da. Dai daram re ai majan hta pala mun lam she ma na re. Raitim tang madun wa ai chyarang gaw wan kaba rai mat ai nga nna jawm mau nna jep sagawn nga ma ai da. Shing rai lani hte lani gat lawk n bung ai zawn manu mung n bung ai da. Dai majaw aten galu hta majan gasat wa lu ai gaw sumtsan de na myutsaw hpu nau ni shata shagu garum dat ai ja gumhpraw a ntsa e, hpyen man kaw du nga ai myutsaw share shagan hpyen du hpyen la ni a asak ap nawng let majan poi shang nga lu ai marang e, awngpadang shu la lu nga ai rai sai. Dai hta n-ga, malu masha, tsi mawan myu hkum sumhpa mari ai zawn re ai hta akyu jashawn nga ma ai lam na chye lu ai.

Wenyi lam yan hta woi awn nga ai KBC hku nna mung hpung masha ni garum ningtum ai alu ni hte hpyen yen dabang de du hkra sa nna bu hpun palawng, lusha, tsi mawan ni garan jaw ai sha n-ga hpyen yen ni myit daw hten ai lam n nga na matu mung wenyi lam yan hku nna Yehowa a mungga htawn shalai ai lam, kyu hpyi ai lam zawn re ni hpe aja awa ta tut shang lawm let ap nawng woi awn nga ma ai re.

PRANGTAI:- Salang Pyilan gaw jut shagu hkan e pyen du hkawm lu ai hta n-ga, hkum kaji nna zet tsang ai nga yang masha ni n hkan mu dat ai shara hkan du hkawm lu ai majaw kai chyan bungli hta grai hkik taw nga sai. Ndai zuphpawng hta garan kachyan galaw hkat ai ningmu yawng hpe ginchyum dat ai shaloi lu wa ai mahtai gaw, lai wa sai shata 10 laman KIO hku nna Myen asuya hte hkrum bawngban daw dan wa ai lam gaw amyu hte mungdan a shawng lam matu htap htuk manu rawng nga sai ngu mu lu ai rai nna, KIO/KIA Ningbaw Ninglaw ni woi awn sa wa nga ai mungmasa hpyenmasa yi-ngam hpe ndai zuphpawng kaw nna aja awa madi shadaw dat ai law.

Puk Dun