1. Ram ma ngu ai hpa rai ta?
Tsawm htap ai ten, sai shan n-gun lagaw hpring ai ten, zet tsang ai ten, atsam marai hpring ai ten myit n dut n dang gasang galang re ai ten, kaning re hpe mung, adawt sharu, hpai sha pyen, mala kadawng kau na zawn, hpun du, punghkaw hpe mung ka nga yu nna tawn ai ten, tinang hta grau ai nga na zawn n nawn ai ten, magwi, sharaw hpe pyi htim kamu, adawt sat kau na daram n-gun an ai ten hpe ngu ai rai nga mali ai.
Ramma ngu ai ten, mungkan a chye chyang ging ai, hpaji hparat, laili laika atsam dat hka ja sharin la ra ai ten, masha hta dawn jan hkra ngu ai ten, lam shagu hta shing jawng lu ai ten, asum tsep kawp n kam jaw ai ten, ra mara mahkra hpe zet lasau galaw lu ai ten, kanu kawa yan e kam ging ai ten, myit su salang, gum gai ding la yawng e kam hpa ai ten, Ramma manang shada mung kam hpa hkat ai aten, tinang a sharin Sara//num ni yawng a myit shang sha ai ten, Hpung woi Sara, Hpung shawa yawng e manoi ai ten mung rai nga mali ai.
2. Ramma prat hta hpa shawng tam ra a ta?
Ramma prat hta yawng e kam hpa ging ai wa tai lu hkra shawng shakut ra ai. Myit sum nung ra ai. Htau li htau la myit mang chye ra ai. Tinang a myit kyang lai len ni hpe hkang lu ra ai. Myit tsaw myit dap, gumrawng gumtawng, rai dum, chye dum ai myit n mai rawng ai. Myit su Salang, Ramma manang law law a kanawn mazum ai lai len, sharin matsun, tsun shaga ai ga ni hpe sung sung sum ru, myit jen, madat mara, matsing gun sum hting ra ai. Manaw manang, myit su salang yawng hpe n kaw n kawng, n ju n dawng ai lam koi gam ra ai. Manaw Manang, Du salang yawng a shawun e taw chye ra ai. Ta tut galaw ai hpaji, tsun shaga ai hpaji, sharin a chyin ai hpaji ni hpe lagu mahkawng la chye ra ai. Tsawdap ai myit rawng ai wa gaw hpaji hpa mung n lu la chye ai. Myit nem ai wa chyu sha hpaji lu la ai. Ramma manaw manang, Du agyi salang, Kanu Kawa a tsaw ra ai myit hpe shawng lu la hkra tam ra ai.
3. Ramma prat hta hpa baw koi gam ra a ta?
(1) N se n sa, matsat shabat lam hpe shawng koi gam ra ai.
(a) Mayu shayi, Dau mi Dauma daw ang nga ai kun?
(b) Kashu Kahkri, Katsa, Kaji rai nga ai kun?
(c) Lawu, lahta Kahpu Kanau daw ang nga ai kun?
Wunpawng sha rai nga ai majaw wunpawng htung hking hpe n shut hkra koi gam na.
Kahkri, Katsa, Kaji, lawu lahta hpu nau daw ai the ding hku de sha ai hpe wunpawng htung hking hta kaya dik ai baw re. Dai hpe amyu n jet ai "JAU WAWNG" amyu ngu (sh) "Ka La La" ai amyu ngu shamying chye ai. Bai shachyen shaga wa ai ten hta kaya hkrum chye ai. Ndai zawn re lam dai ni na ramma ni malap wa nga ai, n chye jang kaba ai ni kaw san la n na koi yen u. Htung hking arawn alai hpe shagrau, shatsaw u.
(2) Lagawn lamawn, kam ai hku nga, kam ai hku sha, kam ai hku yup nga, kam ai de wam hkawm, bungli magam hpe n-yu, koi yen, kanu kawa hpe hpa n sawn, kahpu kana ni hpe hpa n nawn, kadai a ga hpe mung n madat, ra mi rai nga chye ai kyang lai len hpe ja ja koi gam u. Dai gaw matsan jam jau, ru yak tsin yam, chyahkri gali na, tsup ni, tsup nawn gali dagraw na. Masha a shangun n chyang, mayam yam na wa tai chyalu rai sai. Ding hku gaw lu wa, kashu kasha mung pru wa, dum n-ta gaw kata, bu hpun na mung n nga, N-di sumla gaw kata, sha na mung hpa n nga, lamu de mada, aga de masem, myit htum n chyang shang, mayam yam kap, gara hku ngwi pyaw ai dinghku tai na. Dinghku mung matsan, mungdan mung matsan n dai zawn n byin hkra ram ma ni koi gam na.
(3) Jiwoi ji wa prat na lu sha wa ai ka-ni,tsa chyaru, moi prat e lu sha ai ka-ni gaw ka-ni ajet, tsi hpan law law lang lai wa ai ka-ni. Dai hpe moi prat lu sha ai ni, sam tsang atsi tai, bungli law law galaw lu ai. Asak mung tsa ning jan nga lai wa masai.
Ndai prat gaw, jak tsi prat, ka-ni kaja mung n nga sai. Grau nang ai kaw na grau nang ai baw bang, grau si wa ai baw kaw na grau si wa ai baw bang, masha sat tsi, tsin yam tsin dam tsi she tai mat sai. Moi gaw lu pyaw, asak galu tsi, ya gaw lu pyaw, asak gadun tsi, lu sha gaw, naw mai na a ni? Dai lu sha n na byin ai AIDS ngu ai ana gaw mau hpa wa re. Lami, laman, hkri hkraw, hkaru tum, lahput, n shang ndai zawn re hkan she byin malawng nga ai. Bum ai zawn zawn re kaw "Shakrwi" zawn "Twi" wa n na "Baw ayai" wa ai. "Ahku" gaw "dum poi" rai hku shang wa n na, "Ashan" gaw sha kau, "Lasaw lasa" ni ding kren re hpe gaw mu, madai sharung taw nga na zawn mung n rai. Dai hku shamu shamawt nga let she si wa ma ai hpe ja maw, seng maw hkan "Gwi si, Wa si" si jawng ai hpe mu lu ai. Si jang mung kap na hkrit kadai n jum gwi, "Sum ri" the lagaw, lata kaw gyit n na she garawt lup kau ai re. Ya prat na ka-ni hpraw gaw lu mung n mai. Htu mung n mai, hkrit ra dik ai, "Chying htep mahkam" kaba nan rai nga ai. "Chyam" mung n mai, chyam ai the kap sai. Hpa majaw nang hpam tsi n-gun kaba byin hkra gayau da sai. "Ngarai mung du" a lawan si tsi ngu ai rai nga sai.
Prat hta hkan n na ka-ni chyang kaja mung n nga sai. Amyat law law ra n na, nang grau ai asi, hpun ru "Anaw" ni hpe gayau gum chya, nang ai baw tsi shadung bang n na, dut shabra nga ai majaw ajet re ngu hkum sa kam, shut na, wunpawng sha ni e, anhte amyu sha ni n dai ten hta ja ja myit yu ra sai. Lam amyu myu hku si htum na hpe sawn sum ru let, shada aten naw nga yang, lawan ladan shadum shahprang hkye la hkat ga! Tinang a hkum hpe tsaw ra ai Ramma ni teng yang, lu sha shut kau tim, myit shaja let, koi gam kau ga ngu n-gun jaw dat ai rai.
4. Ramma prat manu dan ra sai.
Masha si tim, amying n si na, dai majaw na a prat hta ngai kaja ai amu hpa baw galaw na shawng myit daw dan nu. Sut lu nga mai lam, hpaji hpa rat tam na, tinang a akyu ara lam galaw na bungli law law nga ai. Raitim dai ni nam bat langai shawng myit ra ai gaw, "MAYAM NGU AI AMYU NTAI MAT NA" hpe rai nga ai. Tsaw ra htum ai prat ram ai Ramma "NING NAW" ni e, "JATAWNG, SENG TAWNG" she tai saga lu oi... Laika n chye tim, myit hpaji gat ai, amyu hpe tsaw ai, mungdan hpe tsaw ai, magrau grang, atsam ning ja hpring ai, ji wa ni a sai ga jadip jahpang, dai daw mungdan lu ai ni rai nga saga ai n rai ni? "A TAW DAI NI MUNGDAN GAW LU, MADU GAW NTAI LU" byin wa ai gaw, hpa wa rai wa sata? Nang, ngai, ja ja myit yu ra nga saga ai. Mai gan masha wa mi madu tai, mungdan madu ni hpe "MAYAM TAI" kam ai hku hkang sha, hpa mung shan hte a ahkaw ahkang n lu yang, n mai galaw, n mai tsun shaga, re lam ni gaw, hpa wa rai. Shanhte a ahkaw ahkang n pu kaw sha "NGA RA" na gaw, anhte gaw, shanhte manu daw n na mari da ai mayam i? "Hpyen bawng i? Jaw nan n jaw nga sai lu. Sanat lang nga ai K.I.A – N.D.A(K), K.D.A. ni hpe mung shamu shamawt n mai hkra, mai hkrau, mai dau, n hpan yawng kum kau, shan hte "A kawng tu" nga ai ni pyi, tai hpyen wa ahkang n lu yang hpa mung n-galaw mai. "TAW KANING DI NA" "LAKNAK N LU AI MUNG MASHA GAW TSUN SHARA N NGA SAI." hkrap let pu shup she rai na sai n hten! "ANHTE A MUNG, ANHTE A GA" ngu majoi tsun ai she rai sana kun? Anhte a hpu shawng, hpu ba ni shanglawt n lu n mai nga, sai asak sum, myi baw, lagaw lata daw, hkala n ba, hkrum mat wa ai ni mung kaman li la rai mat sana kun? Mung shawa law law shanglawt ra n na, jawm shakut nga ai ten hta tai hpyen ni e, rim sum pum da n na mali shi, manga shi majoi gap sum pum sharu kau ai ni mung majoi rai mat na sai kun? Lam amyu myu hku roi sat, zingri sat kau ai mung law law nang hkam lu nga n ni? Ya simsa lam la tawn ai, "GAP HKAT JAHKRING" tawn ai gaw nga, shanhte gaw, anhte a hpyen la ni hpe gap sat kam yang gap sat, rim kam yang rim galaw nga ai gaw, rai na a ni? Jaw nga a ni? Anhte hpe gaw hpyen mung hkum lahkawn, "Hkan Se" gumhpraw mung hkum hta nga pat li? Shanhte gaw n dut n dang hpyen lahkawn ding yang, gumhpraw mung "GATE" gik law law tawn n na gashun gashe "MYA SHA" gaw rai nga a ni?
Myen mung ngu n na shanglawt rau la ai gaw, shanhte a "MAYAM" tai na matu n re. Rau jawm uphkang sha na matu sha re. Ya gaw mayam tai na matu shanglawt rau la ga nga n na masu ai kaw anhte shang chyat mat ai hku rai nga sa ga ai. Dai majaw ningbaw kaba Lahpai Naw Seng gaw, jinghpaw mungdan gasat di la ra sai nga n na, myen ni hpe roi n ra. gap sharu lai wa sai. Dai hpe myit n hkrum ai mung jinghpaw Du Salang ni rai ma ai. Ya G.O.C. Lahtaw Zau Seng "WUNPAWNG MUNGDAN" gasat di la ga nga n na grai shakut n na K.I.O – K.I.A hpe de da sai. Dai hpe mung shada sat hkat n na, dai ni tai hpyen wa a n pu de shang wa ga bai nga wa masai jaw nga ai kun? Shut nga ai kun? Sawn yu shen yu ra nga mali ai. Sanat laknak hte pyi hpa n-galaw lu nga yang, "Tsa boi" n-tsa kaw "Ball pen, Fountain" hte ngu ai gaw, majoi yup mang hkai ai sha re. Byin nan n byin ai. Grau grau shu mashi, shu masha prat ding yang, "Myi prwi pang lai" kaw dip tsing kau da na lam "MAJING MAWDA" nga masai.
Mungdan hte a myu sha ni hpe tsaw ai, share shagan Ramma ninghkring ni "Lahta" na lam ni hpe ning hkap na mani? Madi shadaw na ma ni? jaw ai ngu mu nga myit ni? n jaw ai ngu mu nga myit ni?
Ning hkap ai, n jaw ai nga jang gaw, nang Ramma wa myit kung zet ai wa rai sai. Ya ya n dai shara kaw sa wa rit. Lam shagu bawng ban jahkrum sa wa ga. Mungdan shanglawt n lu n mai anhte yawng a lit nan rai.Gasat nan gasat sa wa na re. Aten nau shana nga n mai sai. Dai ni na aten hta tai hpyen wa gaw anhte amyu kaji ngu ai ni hpe nau nan roi sha, dang sha taw nga sai. Lamu ga "Dam pa layang" ni mung yawng dut sha kau ya sai. Manu dan ai "Ja maw, Seng maw" mung yawng dut sha kau sai. "MADU NI GAW MAU MAU" "Mai gan, manam" wa gaw grau grau, hkum mai a le! Anhte a mung anhte a ga "YUPTUNG" e mi hkawm hkawm " SHANI" e mi hkawm hkawm, kadai jep hkang ra ai. Moi prat kaw na, tinang a mung, tinang ra ai hku hkawm sa nga ai ni re. Ya gaw shanhte mu nga yang hkawm, shanhte n mu ai ten hkum hkawm ngu ai gaw, hpa baw lachyum, "NGA, DUM SU" ni hpe shana e rawng, shani e hpaw dat re hte bung nga sai. Ya ten jawng ma ni hpe mung "JAWNG MA LAKMAT" du kaw gali n na jawng wa jawng sa galaw shangun wa sai. Dai gaw "Gwi, Lanyau" ni hpe "NANG NA, NGAI NA" ngu du kaw sum pan gyit gali ya ai hte bung sai. Dai gaw mare Ramma ni hte jawng ma ni hpe garan dat ai lachyum rai sai. Jep loi, rim loi na ladat rai nga sai. Anhte hpe "NGA, DUM SU, DU SAT" shatai kau sai. "NGA, DUM SU" hpe "LADI" kaw "U SHOI", sumri shakap kau jang kam ai hku mai dun kayin sai. "NANG RAMMA" wa u shoi shoi katut na lu, dum u lu, yen u lu, "Chyau myen, Magyi ka" ni a mayam sha gaw n tai ga lu.
Ji wa ni a sai ga, Mungdan hpe n-tsa na "JAN, SHATA" yu rai ga lu. Mu nan mu nga ra ga ai. Shamat kau n mai na re. Nang ngai a myit nyan, atsam marai, share shagan ai sai asak hte matut makawp maga sa wa na lit nan rai nga saga ai. Hpyen ngu ai hpe gaw "SAWN TAK YANG GRAU AI" da! "MU AI WA GAW MAU AI" da! Hpa mung hkum sawn tak taw shanhte gaw "U LOI A HKYI LAW" nga ai baw sha re. Lam n tsa na "MAW HPYI KASHA NI", "HPAW WAM, HPAW DAM" ni hpe lahkawn shing gyin da ai ni she re. Hpa myit magam nga ai ni n re. Ja ja gasat mat wa jang yawng hprawng mat na ni hkrai re. Loi mung hkum hkrit, hkum tsang, anhte maga de "YEHOWA KARAI" rau rai nga ai. Ji wa ni "GUM GUN, GUM HPAI NAT" hpe shagreng n na, majan gasat, Mungdan tam a yai da sai. Ya anhte gaw hpan wa "KARAI KASANG" hpe shagreng n na, mungdan hpe gasat dip la nna, mungkan n-tsa e shagrin, shangang da ra na ga ai.
Tsaw ra ai Ramma ni e, asum jaw kau na kun? (sh) Gasat adup di la na kun? Lawan myit daw dan u. "U HPUNG HKA YANG, SHARAW KAWA NA LU" lau dum lau hprang ga lu. Ramma ni a "ATSAM GAW, N MANGAI" ai hpe dum u lu. Mungkan mungdan shara shagu de bra hkawm nga ai, Ramma yawng hpe lawan shaga shinggyin la saga. "NTA" langai gap yang, tinang a yup gawk ni kum la ra ai hpe mung dum ga. Nang ngai, an hpu nau ni yawng, kabu gara shanu nga lu na "WA HPANG NTA" lawan jawm gap la ga. "Mai gan" wa gaw, "MANI SUM" "MUNGDAN MADU" ni gaw, "MYI MANSUM" "GAW JAW NGA NA A NI?" Ngai gaw myit n dawt dik mat sai. Si tim myi n di na n ngai ngu kau sai. Ramma ni e, hkum mau hkum yup nga masa, anhte asak a prat kaba sai ni gaw nanhte hpe lam madun da ai sha rai sai. Ningbaw ningla galaw na atsam marai mung n lu saga ai. Nanhte ni a prat, nanhte ni nan hpa-awn kaja tai ra na manit dai. "DAW HPUM DAW NU" tai mu "SHARE NING HKRING" tai mu. Sut gan nga mai lam hpe garai hkum yu ga. Dai ni "JA, LUNG SENG NTA" mi gap da tim, "MAW DAW YI , LA " mi jawn tim, tinang na re ngu kadai tsun lu na a ni? Tinang a mungdan ngu ai lu ai shani chyawm gaw, hpa lu lu tinang na rai nga sai. Mungdan lu jang, anhte a amyu gaw, shaning "Shi, hkun" ning hta mungkan madang, ram ram re kaw du sai hpe dum u. Dai ni Ramma ni mai gan mungdan mayam yam na grai pru nga ma ai. Shut na lu oi... Tinang a "Sahte Mungdan" hpe gasat di la n na galaw sha ga le! Hpa dang di na. Kanu Kawa Kahpu Kanau mung n hka ra na re. Alum ding hkum "JA MUNG DAN" kaw "MANAU SHA" n na nga ga le! Nang myu hpe tsaw ai teng yang, mungdan shanglawt lu hkra gasat la ga! ngu ai myu tsaw dap de lu hkra sagawn n na sa wa rit.
Tsawm htap ai ten, sai shan n-gun lagaw hpring ai ten, zet tsang ai ten, atsam marai hpring ai ten myit n dut n dang gasang galang re ai ten, kaning re hpe mung, adawt sharu, hpai sha pyen, mala kadawng kau na zawn, hpun du, punghkaw hpe mung ka nga yu nna tawn ai ten, tinang hta grau ai nga na zawn n nawn ai ten, magwi, sharaw hpe pyi htim kamu, adawt sat kau na daram n-gun an ai ten hpe ngu ai rai nga mali ai.
Ramma ngu ai ten, mungkan a chye chyang ging ai, hpaji hparat, laili laika atsam dat hka ja sharin la ra ai ten, masha hta dawn jan hkra ngu ai ten, lam shagu hta shing jawng lu ai ten, asum tsep kawp n kam jaw ai ten, ra mara mahkra hpe zet lasau galaw lu ai ten, kanu kawa yan e kam ging ai ten, myit su salang, gum gai ding la yawng e kam hpa ai ten, Ramma manang shada mung kam hpa hkat ai aten, tinang a sharin Sara//num ni yawng a myit shang sha ai ten, Hpung woi Sara, Hpung shawa yawng e manoi ai ten mung rai nga mali ai.
2. Ramma prat hta hpa shawng tam ra a ta?
Ramma prat hta yawng e kam hpa ging ai wa tai lu hkra shawng shakut ra ai. Myit sum nung ra ai. Htau li htau la myit mang chye ra ai. Tinang a myit kyang lai len ni hpe hkang lu ra ai. Myit tsaw myit dap, gumrawng gumtawng, rai dum, chye dum ai myit n mai rawng ai. Myit su Salang, Ramma manang law law a kanawn mazum ai lai len, sharin matsun, tsun shaga ai ga ni hpe sung sung sum ru, myit jen, madat mara, matsing gun sum hting ra ai. Manaw manang, myit su salang yawng hpe n kaw n kawng, n ju n dawng ai lam koi gam ra ai. Manaw Manang, Du salang yawng a shawun e taw chye ra ai. Ta tut galaw ai hpaji, tsun shaga ai hpaji, sharin a chyin ai hpaji ni hpe lagu mahkawng la chye ra ai. Tsawdap ai myit rawng ai wa gaw hpaji hpa mung n lu la chye ai. Myit nem ai wa chyu sha hpaji lu la ai. Ramma manaw manang, Du agyi salang, Kanu Kawa a tsaw ra ai myit hpe shawng lu la hkra tam ra ai.
3. Ramma prat hta hpa baw koi gam ra a ta?
(1) N se n sa, matsat shabat lam hpe shawng koi gam ra ai.
(a) Mayu shayi, Dau mi Dauma daw ang nga ai kun?
(b) Kashu Kahkri, Katsa, Kaji rai nga ai kun?
(c) Lawu, lahta Kahpu Kanau daw ang nga ai kun?
Wunpawng sha rai nga ai majaw wunpawng htung hking hpe n shut hkra koi gam na.
Kahkri, Katsa, Kaji, lawu lahta hpu nau daw ai the ding hku de sha ai hpe wunpawng htung hking hta kaya dik ai baw re. Dai hpe amyu n jet ai "JAU WAWNG" amyu ngu (sh) "Ka La La" ai amyu ngu shamying chye ai. Bai shachyen shaga wa ai ten hta kaya hkrum chye ai. Ndai zawn re lam dai ni na ramma ni malap wa nga ai, n chye jang kaba ai ni kaw san la n na koi yen u. Htung hking arawn alai hpe shagrau, shatsaw u.
(2) Lagawn lamawn, kam ai hku nga, kam ai hku sha, kam ai hku yup nga, kam ai de wam hkawm, bungli magam hpe n-yu, koi yen, kanu kawa hpe hpa n sawn, kahpu kana ni hpe hpa n nawn, kadai a ga hpe mung n madat, ra mi rai nga chye ai kyang lai len hpe ja ja koi gam u. Dai gaw matsan jam jau, ru yak tsin yam, chyahkri gali na, tsup ni, tsup nawn gali dagraw na. Masha a shangun n chyang, mayam yam na wa tai chyalu rai sai. Ding hku gaw lu wa, kashu kasha mung pru wa, dum n-ta gaw kata, bu hpun na mung n nga, N-di sumla gaw kata, sha na mung hpa n nga, lamu de mada, aga de masem, myit htum n chyang shang, mayam yam kap, gara hku ngwi pyaw ai dinghku tai na. Dinghku mung matsan, mungdan mung matsan n dai zawn n byin hkra ram ma ni koi gam na.
(3) Jiwoi ji wa prat na lu sha wa ai ka-ni,tsa chyaru, moi prat e lu sha ai ka-ni gaw ka-ni ajet, tsi hpan law law lang lai wa ai ka-ni. Dai hpe moi prat lu sha ai ni, sam tsang atsi tai, bungli law law galaw lu ai. Asak mung tsa ning jan nga lai wa masai.
Ndai prat gaw, jak tsi prat, ka-ni kaja mung n nga sai. Grau nang ai kaw na grau nang ai baw bang, grau si wa ai baw kaw na grau si wa ai baw bang, masha sat tsi, tsin yam tsin dam tsi she tai mat sai. Moi gaw lu pyaw, asak galu tsi, ya gaw lu pyaw, asak gadun tsi, lu sha gaw, naw mai na a ni? Dai lu sha n na byin ai AIDS ngu ai ana gaw mau hpa wa re. Lami, laman, hkri hkraw, hkaru tum, lahput, n shang ndai zawn re hkan she byin malawng nga ai. Bum ai zawn zawn re kaw "Shakrwi" zawn "Twi" wa n na "Baw ayai" wa ai. "Ahku" gaw "dum poi" rai hku shang wa n na, "Ashan" gaw sha kau, "Lasaw lasa" ni ding kren re hpe gaw mu, madai sharung taw nga na zawn mung n rai. Dai hku shamu shamawt nga let she si wa ma ai hpe ja maw, seng maw hkan "Gwi si, Wa si" si jawng ai hpe mu lu ai. Si jang mung kap na hkrit kadai n jum gwi, "Sum ri" the lagaw, lata kaw gyit n na she garawt lup kau ai re. Ya prat na ka-ni hpraw gaw lu mung n mai. Htu mung n mai, hkrit ra dik ai, "Chying htep mahkam" kaba nan rai nga ai. "Chyam" mung n mai, chyam ai the kap sai. Hpa majaw nang hpam tsi n-gun kaba byin hkra gayau da sai. "Ngarai mung du" a lawan si tsi ngu ai rai nga sai.
Prat hta hkan n na ka-ni chyang kaja mung n nga sai. Amyat law law ra n na, nang grau ai asi, hpun ru "Anaw" ni hpe gayau gum chya, nang ai baw tsi shadung bang n na, dut shabra nga ai majaw ajet re ngu hkum sa kam, shut na, wunpawng sha ni e, anhte amyu sha ni n dai ten hta ja ja myit yu ra sai. Lam amyu myu hku si htum na hpe sawn sum ru let, shada aten naw nga yang, lawan ladan shadum shahprang hkye la hkat ga! Tinang a hkum hpe tsaw ra ai Ramma ni teng yang, lu sha shut kau tim, myit shaja let, koi gam kau ga ngu n-gun jaw dat ai rai.
4. Ramma prat manu dan ra sai.
Masha si tim, amying n si na, dai majaw na a prat hta ngai kaja ai amu hpa baw galaw na shawng myit daw dan nu. Sut lu nga mai lam, hpaji hpa rat tam na, tinang a akyu ara lam galaw na bungli law law nga ai. Raitim dai ni nam bat langai shawng myit ra ai gaw, "MAYAM NGU AI AMYU NTAI MAT NA" hpe rai nga ai. Tsaw ra htum ai prat ram ai Ramma "NING NAW" ni e, "JATAWNG, SENG TAWNG" she tai saga lu oi... Laika n chye tim, myit hpaji gat ai, amyu hpe tsaw ai, mungdan hpe tsaw ai, magrau grang, atsam ning ja hpring ai, ji wa ni a sai ga jadip jahpang, dai daw mungdan lu ai ni rai nga saga ai n rai ni? "A TAW DAI NI MUNGDAN GAW LU, MADU GAW NTAI LU" byin wa ai gaw, hpa wa rai wa sata? Nang, ngai, ja ja myit yu ra nga saga ai. Mai gan masha wa mi madu tai, mungdan madu ni hpe "MAYAM TAI" kam ai hku hkang sha, hpa mung shan hte a ahkaw ahkang n lu yang, n mai galaw, n mai tsun shaga, re lam ni gaw, hpa wa rai. Shanhte a ahkaw ahkang n pu kaw sha "NGA RA" na gaw, anhte gaw, shanhte manu daw n na mari da ai mayam i? "Hpyen bawng i? Jaw nan n jaw nga sai lu. Sanat lang nga ai K.I.A – N.D.A(K), K.D.A. ni hpe mung shamu shamawt n mai hkra, mai hkrau, mai dau, n hpan yawng kum kau, shan hte "A kawng tu" nga ai ni pyi, tai hpyen wa ahkang n lu yang hpa mung n-galaw mai. "TAW KANING DI NA" "LAKNAK N LU AI MUNG MASHA GAW TSUN SHARA N NGA SAI." hkrap let pu shup she rai na sai n hten! "ANHTE A MUNG, ANHTE A GA" ngu majoi tsun ai she rai sana kun? Anhte a hpu shawng, hpu ba ni shanglawt n lu n mai nga, sai asak sum, myi baw, lagaw lata daw, hkala n ba, hkrum mat wa ai ni mung kaman li la rai mat sana kun? Mung shawa law law shanglawt ra n na, jawm shakut nga ai ten hta tai hpyen ni e, rim sum pum da n na mali shi, manga shi majoi gap sum pum sharu kau ai ni mung majoi rai mat na sai kun? Lam amyu myu hku roi sat, zingri sat kau ai mung law law nang hkam lu nga n ni? Ya simsa lam la tawn ai, "GAP HKAT JAHKRING" tawn ai gaw nga, shanhte gaw, anhte a hpyen la ni hpe gap sat kam yang gap sat, rim kam yang rim galaw nga ai gaw, rai na a ni? Jaw nga a ni? Anhte hpe gaw hpyen mung hkum lahkawn, "Hkan Se" gumhpraw mung hkum hta nga pat li? Shanhte gaw n dut n dang hpyen lahkawn ding yang, gumhpraw mung "GATE" gik law law tawn n na gashun gashe "MYA SHA" gaw rai nga a ni?
Myen mung ngu n na shanglawt rau la ai gaw, shanhte a "MAYAM" tai na matu n re. Rau jawm uphkang sha na matu sha re. Ya gaw mayam tai na matu shanglawt rau la ga nga n na masu ai kaw anhte shang chyat mat ai hku rai nga sa ga ai. Dai majaw ningbaw kaba Lahpai Naw Seng gaw, jinghpaw mungdan gasat di la ra sai nga n na, myen ni hpe roi n ra. gap sharu lai wa sai. Dai hpe myit n hkrum ai mung jinghpaw Du Salang ni rai ma ai. Ya G.O.C. Lahtaw Zau Seng "WUNPAWNG MUNGDAN" gasat di la ga nga n na grai shakut n na K.I.O – K.I.A hpe de da sai. Dai hpe mung shada sat hkat n na, dai ni tai hpyen wa a n pu de shang wa ga bai nga wa masai jaw nga ai kun? Shut nga ai kun? Sawn yu shen yu ra nga mali ai. Sanat laknak hte pyi hpa n-galaw lu nga yang, "Tsa boi" n-tsa kaw "Ball pen, Fountain" hte ngu ai gaw, majoi yup mang hkai ai sha re. Byin nan n byin ai. Grau grau shu mashi, shu masha prat ding yang, "Myi prwi pang lai" kaw dip tsing kau da na lam "MAJING MAWDA" nga masai.
Mungdan hte a myu sha ni hpe tsaw ai, share shagan Ramma ninghkring ni "Lahta" na lam ni hpe ning hkap na mani? Madi shadaw na ma ni? jaw ai ngu mu nga myit ni? n jaw ai ngu mu nga myit ni?
Ning hkap ai, n jaw ai nga jang gaw, nang Ramma wa myit kung zet ai wa rai sai. Ya ya n dai shara kaw sa wa rit. Lam shagu bawng ban jahkrum sa wa ga. Mungdan shanglawt n lu n mai anhte yawng a lit nan rai.Gasat nan gasat sa wa na re. Aten nau shana nga n mai sai. Dai ni na aten hta tai hpyen wa gaw anhte amyu kaji ngu ai ni hpe nau nan roi sha, dang sha taw nga sai. Lamu ga "Dam pa layang" ni mung yawng dut sha kau ya sai. Manu dan ai "Ja maw, Seng maw" mung yawng dut sha kau sai. "MADU NI GAW MAU MAU" "Mai gan, manam" wa gaw grau grau, hkum mai a le! Anhte a mung anhte a ga "YUPTUNG" e mi hkawm hkawm " SHANI" e mi hkawm hkawm, kadai jep hkang ra ai. Moi prat kaw na, tinang a mung, tinang ra ai hku hkawm sa nga ai ni re. Ya gaw shanhte mu nga yang hkawm, shanhte n mu ai ten hkum hkawm ngu ai gaw, hpa baw lachyum, "NGA, DUM SU" ni hpe shana e rawng, shani e hpaw dat re hte bung nga sai. Ya ten jawng ma ni hpe mung "JAWNG MA LAKMAT" du kaw gali n na jawng wa jawng sa galaw shangun wa sai. Dai gaw "Gwi, Lanyau" ni hpe "NANG NA, NGAI NA" ngu du kaw sum pan gyit gali ya ai hte bung sai. Dai gaw mare Ramma ni hte jawng ma ni hpe garan dat ai lachyum rai sai. Jep loi, rim loi na ladat rai nga sai. Anhte hpe "NGA, DUM SU, DU SAT" shatai kau sai. "NGA, DUM SU" hpe "LADI" kaw "U SHOI", sumri shakap kau jang kam ai hku mai dun kayin sai. "NANG RAMMA" wa u shoi shoi katut na lu, dum u lu, yen u lu, "Chyau myen, Magyi ka" ni a mayam sha gaw n tai ga lu.
Ji wa ni a sai ga, Mungdan hpe n-tsa na "JAN, SHATA" yu rai ga lu. Mu nan mu nga ra ga ai. Shamat kau n mai na re. Nang ngai a myit nyan, atsam marai, share shagan ai sai asak hte matut makawp maga sa wa na lit nan rai nga saga ai. Hpyen ngu ai hpe gaw "SAWN TAK YANG GRAU AI" da! "MU AI WA GAW MAU AI" da! Hpa mung hkum sawn tak taw shanhte gaw "U LOI A HKYI LAW" nga ai baw sha re. Lam n tsa na "MAW HPYI KASHA NI", "HPAW WAM, HPAW DAM" ni hpe lahkawn shing gyin da ai ni she re. Hpa myit magam nga ai ni n re. Ja ja gasat mat wa jang yawng hprawng mat na ni hkrai re. Loi mung hkum hkrit, hkum tsang, anhte maga de "YEHOWA KARAI" rau rai nga ai. Ji wa ni "GUM GUN, GUM HPAI NAT" hpe shagreng n na, majan gasat, Mungdan tam a yai da sai. Ya anhte gaw hpan wa "KARAI KASANG" hpe shagreng n na, mungdan hpe gasat dip la nna, mungkan n-tsa e shagrin, shangang da ra na ga ai.
Tsaw ra ai Ramma ni e, asum jaw kau na kun? (sh) Gasat adup di la na kun? Lawan myit daw dan u. "U HPUNG HKA YANG, SHARAW KAWA NA LU" lau dum lau hprang ga lu. Ramma ni a "ATSAM GAW, N MANGAI" ai hpe dum u lu. Mungkan mungdan shara shagu de bra hkawm nga ai, Ramma yawng hpe lawan shaga shinggyin la saga. "NTA" langai gap yang, tinang a yup gawk ni kum la ra ai hpe mung dum ga. Nang ngai, an hpu nau ni yawng, kabu gara shanu nga lu na "WA HPANG NTA" lawan jawm gap la ga. "Mai gan" wa gaw, "MANI SUM" "MUNGDAN MADU" ni gaw, "MYI MANSUM" "GAW JAW NGA NA A NI?" Ngai gaw myit n dawt dik mat sai. Si tim myi n di na n ngai ngu kau sai. Ramma ni e, hkum mau hkum yup nga masa, anhte asak a prat kaba sai ni gaw nanhte hpe lam madun da ai sha rai sai. Ningbaw ningla galaw na atsam marai mung n lu saga ai. Nanhte ni a prat, nanhte ni nan hpa-awn kaja tai ra na manit dai. "DAW HPUM DAW NU" tai mu "SHARE NING HKRING" tai mu. Sut gan nga mai lam hpe garai hkum yu ga. Dai ni "JA, LUNG SENG NTA" mi gap da tim, "MAW DAW YI , LA " mi jawn tim, tinang na re ngu kadai tsun lu na a ni? Tinang a mungdan ngu ai lu ai shani chyawm gaw, hpa lu lu tinang na rai nga sai. Mungdan lu jang, anhte a amyu gaw, shaning "Shi, hkun" ning hta mungkan madang, ram ram re kaw du sai hpe dum u. Dai ni Ramma ni mai gan mungdan mayam yam na grai pru nga ma ai. Shut na lu oi... Tinang a "Sahte Mungdan" hpe gasat di la n na galaw sha ga le! Hpa dang di na. Kanu Kawa Kahpu Kanau mung n hka ra na re. Alum ding hkum "JA MUNG DAN" kaw "MANAU SHA" n na nga ga le! Nang myu hpe tsaw ai teng yang, mungdan shanglawt lu hkra gasat la ga! ngu ai myu tsaw dap de lu hkra sagawn n na sa wa rit.
Uma Bum Puk Dun
0 comments:
Post a Comment