ကေလးစစ္သား အသံုးမခ်ေရး ကုလဆံုးျဖတ္ခ်က္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ ႀကိဳဆို

လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ အတြင္းက ကေလးေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ ၁၈၈၂ ကို ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ထိပ္တန္း လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕တခုက ႀကိဳဆိုလုိက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈ အမွန္တကယ္ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လည္း တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကေန ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ အတြင္းမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကေန ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၈၈၂ ကို ၾသဂုတ္လ ၄ ရက္ေန႔ကပဲ တညီတၫြတ္တည္း ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈနဲ႔ တိုက္႐ိုက္သက္ဆုိင္ေနတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပါပဲ။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ အတြင္းမွာရွိတဲ့ ကေလးေတြကို သတ္ျဖတ္တာ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားတာ၊ ျပန္ေပးဆြဲတာ၊ ေက်ာင္းေတြ၊ ေဆး႐ံုေတြကို တိုက္ခိုက္တာ၊ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈနဲ႔ ေပးတဲ့ အကူအညီေတြကို တားျမစ္တာနဲ႔ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳတာေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္တာ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ထားပါတယ္။

ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ နဂိုက ရွိၿပီးသား ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၆၁၂ ထက္ ပိုအားေကာင္းတဲ့အတြက္ ပိုျပည့္စံုလာတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ႀကိဳဆိုလိုက္တာကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ပညာေပးဌာန (ျမန္မာႏိုင္ငံ) ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းပါ။

“ကေလးစစ္သား ဆက္လက္ အသုံးျပဳေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကုိ အေရးယူဖို႔အတြက္ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီက အဆင္သင့္ရွိတယ္ ဆုိတဲ့အေၾကာင္းရယ္၊ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီတင္ မကဘဲ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြ အားလုံးကလည္း အဲလုိမ်ဳိး ကေလးစစ္သား အသုံးျပဳမႈအတြက္ ပုိမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အေရးယူ လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ တုိက္တြန္းထားတယ္။ ေနာက္တခါ သူတုိ႔ရဲ႕ စာရင္းထဲမွာပါတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ၊ အဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ ကေလးစစ္သား အသုံးျပဳမႈကို ပေပ်ာက္ဖုိ႔အတြက္ တကယ့္ အခ်ိန္ပုိင္း အတိအက်ရွိတဲ့ စီမံကိန္းေတြ ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ တုိက္တြန္းထားတာ ဒါ အားေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေရးကိစၥေတြကို ေျပာဆိုၾကတဲ့ အခါတိုင္းမွာ ဒီ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈ ကိစၥကလည္း မၾကာခဏဆိုသလို အေလးအနက္ ထည့္သြင္းေျပာဆိုေလ့ရွိတဲ့ ကိစၥရပ္တခုပါ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ကနဦးတုန္းကေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ထဲမွာ ကေလးစစ္သား မရွိဘူးလို႔ အစဥ္တစိုက္ ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာမွ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈ ပေပ်ာက္ေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မတီတခုကို ဖြဲ႕စည္းၿပီး ကေလးစစ္သား အေရးကိစၥကို လုပ္ေဆာင္လာတာပါ။

ျမန္မာစစ္တပ္အျပင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ လူမ်ဳိးစု လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားတဲ့ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာလည္း ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳၾကတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါထားဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အဖြဲ႕အမ်ားစုကေတာ့ သူတို႔ေတြ ကေလးစစ္သား အသံုးမျပဳေတာ့ဘူးလို႔ ျငင္းခ်က္ထုတ္ၾကပါတယ္။

အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၈၈၂ အရ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳတာ အပါအ၀င္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ အတြင္းမွာရွိတဲ့ ကေလးေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့သူေတြကို ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြ အျပင္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကပါ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိးဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အမ်ားႀကီး သက္ေရာက္မႈရွိတယ္လုိ႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒီစာရင္းထဲမွာ ပါေနၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ ၉ ဖြဲ႕ကလည္း ဒီစာရင္းထဲမွာ ပါေနတယ္။ တကယ္လို႔သာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ကေလးစစ္သား အသုံးျပဳမႈ ရပ္တန္႔ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ေသေသခ်ာခ်ာလုပ္တာ မရွိဘူး၊ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေအဂ်င္စီနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ မရွိဘူး၊ သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္က ဒီလုိမ်ဳိး အတိအက် အေကာင္အထည္ေဖာ္ ျပသႏုိင္တာ မရွိဘူးဆိုရင္ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီက ဒီ့ထက္ ပုိမုိေကာင္းမြန္တဲ့ အေရးယူမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တယ္ဆိုတာ ႀကိဳတင္ သတိေပးထားတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အရင္တုန္းကလုိ သူတုိ႔ လုပ္ပါတယ္ေျပာၿပီး တကယ္တမ္း အက်ဳိးမရွိတဲ့ အရာမ်ဳိးနဲ႔ သူတို႔ ဆင္ေျချပလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။”

မလိုက္နာသူေတြကို ဘယ္လိုအေရးယူမယ္ဆိုတာ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာ တိတိက်က် ျပ႒ာန္းမထားေပမယ့္ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈဟာ လက္နက္ငယ္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့အတြက္ လက္နက္ငယ္ တင္သြင္းမႈကို ပိတ္ပင္တာမ်ဳိး၊ ဒါမွမဟုတ္ စစ္လက္နက္ပစၥည္း တင္သြင္းမႈအားလံုး ပိတ္ပင္တာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈ ပေပ်ာက္ေရး လုပ္ေဆာင္မႈေတြ တိုးတက္လာတာေတြ ရွိတယ္ဆိုၿပီး မၾကာေသးခင္ ရက္ပိုင္းတုန္းကပဲ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡနဲ႔ ကေလးငယ္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥ ရာဒီကာ ကူမာရာဆြာမိ (Radhika Coomaraswamy) က ခ်ီးက်ဴး ေျပာဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈ ပေပ်ာက္ေရးဆုိင္ရာ ေကာ္မတီတရပ္ ဖြဲ႕စည္းထားတာ၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖြဲ႕ (ILO) နဲ႔ အတိုင္းအတာ တခုအထိ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္လာတာ၊ ကေလးစစ္သားတခ်ဳိ႕ ျပန္လႊတ္ေပးတာ စတာေတြကို သူက ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း မစၥ ကူမာရာဆြာမိက အခက္အခဲေတြ ရွိေနတာကိုလည္း ထုတ္ေျပာသြားတယ္လုိ႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာပါတယ္။

“နအဖက ကေလးစစ္သား ၃၀ ေက်ာ္ ေစလႊတ္တယ္ ေျပာေပမယ့္ အဲဒီ ကေလးစစ္သား ၃၀ ေက်ာ္ကို ဘယ္ကို ျပန္လႊတ္လဲ၊ ေနာက္တခါ ဒီကေလးေတြကုိ ျပန္မလႊတ္ခင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး အကူအညီေတြ လုပ္ေဆာင္လဲဆုိတာ သူတို႔ကုိယ္တုိင္လည္း တိတိက်က် မသိပါဘူး။ ေနာက္တခုက ဒီ ကေလးစစ္သား အသုံးျပဳတဲ့ လူေတြကို ဖမ္းဆီးအေရးယူမႈ တခ်ဳိ႕ရွိတယ္လုိ႔ သတင္းၾကားေပမယ့္ အဲဒီလူေတြက ဘယ္သူေတြလဲ၊ ဘယ္လိုမ်ဳိးနည္းနဲ႔ အေရးယူခဲ့လဲ ဆုိတာကို တိတိက်က် မရွိတဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ ႀကိဳဆုိေပမယ့္ ဒါေတြကို ျပန္လည္ စမ္းစစ္ႏုိင္တာ မရွိဘူးဆုိတာ ေထာက္ျပတဲ့အတြက္ တကယ္လို႔သာ မွန္ကန္လို႔ရွိရင္ နအဖအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တိတိက်က် ေဖာ္ထုတ္ဖို႔အတြက္ ဒီဟာက ပိုၿပီး အေရးႀကီးလာပါၿပီ။”

လူ႔အခြင့္အေရး ပညာေပးဌာန (ျမန္မာႏိုင္ငံ) ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္း ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ တျခား လူမ်ဳိးစု လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕ေတြမွာ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳေနတာ ပေပ်ာက္သြားေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ေရး ဖိအားေပးဖို႔အတြက္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕တဖြဲ႕ကို ျမန္မာႏုိင္ငံဆီ ေစလႊတ္မယ္လုိ႔ မၾကာခင္ရက္ပုိင္းကပဲ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-moon) က ေျပာထားပါေသးတယ္။