ဒုကၡသည္မ်ား ပိုမိုလက္ခံေရး ျပင္ဆင္ထားရန္ ထိုင္းကို အစီရင္ခံစာက တုိက္တြန္း

ဘ႐ိုင္ယန္မက္ကာတန္

၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာ ဒုကၡသည္မ်ားအဖြဲ၏ ယခုတပတ္ထုတ္ အစီရင္ခံစာတေစာင္က ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ ဒုကၡသည္မူ၀ါဒကို ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုလိုက္ၿပီး ထပ္မံ၍ အလံုးအရင္းႏွင့္ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္သည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္လည္း တိုးတက္ေသာ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားထားရွိ၍ ျပင္ဆင္ထားရန္လိုေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုက္သည္။ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားလာခဲ့ပါက ေပၚေပါက္လာမည့္ ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္မ်ား အေရးအတြက္လည္း အလားတူ ျပင္ဆင္ထားရန္လုိေၾကာင္း ေျပာဆိုတိုက္တြန္းထားသည္။

ဇြန္လအတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ တိုးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္တပ္မေတာ္ DKBA ႏွင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး KUN အၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္အတြက္၎၊ DKBA တပ္ဖြဲ႔မ်ားက အဆိုပါေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည့္အတြက္ ေပၚေပါက္လာသည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္၎၊ ထိုင္းႏို္င္ငံသို႔ ဒုကၡသည္ ၄၈၆၂ ဦး ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ ယင္းတို႔သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ ဖြင့္လွစ္ထားရွိေသာ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ နဂိုကတည္းက ေရာက္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းမိကာ အေရအတြက္မ်ား ထပ္တုိးသြားၾကသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ဇြန္လအတြင္းက ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာခဲ့ေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းသို႔ လံုၿခံဳစိိတ္ခ်စြာ ျဖတ္ေက်ာ္ခြင့္ေပး၍ ခုိလံႈခြင့္ေပးခဲ့သည့္အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ ဒုကၡသည္မ်ားအဖဲြ႔ - Refugees International (RI) အဖြဲ႔ႀကီးက ထိုင္းအရာရွိမ်ားကို ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုလိုက္သည္။ အဆိုပါဒုကၡသည္မ်ားကို လိုအပ္ေသာ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အကူအညီမ်ား ခ်က္ခ်င္းေပးအပ္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ေရး ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည့္အတြက္လည္း ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ေဒသခံအစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကိုလည္း အလားတူ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳလိုက္သည္။

ယခုေႏြရာသီက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားသည္ စစ္အစိုးရ၏ မူ၀ါဒျဖစ္ေသာ တိုင္းရင္းသား အပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ားကို အသစ္ဖြဲ႔စည္းမည့္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔ BGF အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းေပါင္းစည္းေရး၏ တိုက္႐ိုက္အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈအျဖစ္ ရႈျမင္ၾကသည္။ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ထိုသို႔ ပူးေပါင္းအသြင္ေျပာင္းျခင္း မျပဳမီ နယ္ေျမမ်ားမ်ားကို ပိုမိုထိန္းခ်ဳပ္ထားလိုသည့္အတြက္ DKBA က ထိုသို႔တိုက္ခိုက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား၏ အစီရင္ခံ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ ယခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အထိ ျပန္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ရသူမ်ား IDP ႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာဦးမည္ဟု ဆိုသည္။

အလားတူပင္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေရးမူ၀ါဒေၾကာင့္လည္း ယင္းကို လက္မခံ ဆန္႔က်င္ေနၾကသည့္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရၾကား တင္းမာမႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည္။ ၾသဂုတ္လအတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ကိုးကန္႔ လက္နက္ကိုင္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္လည္း ဒုကၡသည္ေပါင္း ၃၇၀၀၀ ခန္႔ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။ ေဒသတြင္း အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔မွာ အင္အားနည္းေသာ အဖြဲ႔ျဖစ္သည့္အတြက္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာ တိုက္ပြဲမ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားလာခဲ့လွ်င္ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ အေျမာက္အျမား ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာႏိုင္ၾကၿပီး ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ IDP မ်ားလည္း ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ကာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဤျပႆနာ တည္ရွိေနႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။

ဇြန္လအတြင္းက ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကေသာ ဒုကၡသည္အမ်ာအျပား မိမိတို႔အိုးအိမ္မ်ားရွိရာသို႔ ျပန္လိုၾကေသာ္လည္း RI ၏ အေျပာအရ `မိမိတို႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစကားေျပာခဲ့ရသူ မည္သူမွ် လက္ရွိအေျခအေနမ်ားတြင္ အိမ္မျပန္လုိၾကေၾကာင္း၊ ေနရပ္ရင္း ေက်းရြာမ်ားတြင္ မိုင္းမ်ား ေထာင္ထားျခင္း၊ DKBA တပ္ဖြဲ႔မ်ားက အတင္းအက်ပ္ စစ္သားစုေဆာင္းျခင္း၊ ျမန္မာျပည္တြင္း ဆက္လက္ေနထိုင္လိုသူမ်ားအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ားကို ဆက္လက္က်ဴးလြန္ေနျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ မျပန္ရဲျဖစ္ေနၾကသည္´ ဟုဆိုသည္။ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားလာခဲ့ပါက ယခုထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေသာ အတိုင္းအတာျဖင့္ အလားတူအေျခအေနမ်ဳိး ထပ္မံျဖစ္ေပၚလာဦးမည္ျဖစ္သည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ဒုကၡသည္ျပႆနာကို ပိုမိုဆိုးရြားသြားေစသည္မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံက ကူညီေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ တတိယႏိုင္ငံ အေျခခ်ေရးအစီအစဥ္သည္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ရပ္ဆိုင္းသြားေတာ့မည့္ အေရးပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းအစီအစဥ္အရ ယခုထိ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၅၀၀၀၀ ေက်ာ္ တတိယႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ဤသို႔ တတိယႏိုင္ငံ အေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ ေရြးလမ္းမ်ားမရွိေတာ့ပါက ဒုကၡသည္အမ်ားအျပားသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္လက္ေနထိုင္ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ခြင့္ကို ပိတ္ပစ္ေတာ့မည့္ အလားအလာ ရွိေနျခင္းက `ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား၏ အနာဂတ္ကို ၾကည့္ရႈရန္ႏွင့္ သူတို႔၏ ဆင္းရဲဒုကၡကို ေျဖရွင္းေပးရန္ကိစၥ မည္မွ်အေရးပါပံုကို မီးေမာင္းထိုးျပေနသည္´ ဟု RI က ေျပာသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ဆက္လက္ေနထုိင္ရေတာ့မည့္ အဆိုပါ ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပားအတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံအေနႏွင့္ တိုးတက္ေသာ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားျဖင့္ အသင့္ျပင္ဆင္ထားရန္ လုိသည္ဟု RI က ေျပာသည္။ ဤအဖြဲ႔၏ အႀကံေပးခ်က္မ်ားတြင္ ထိုင္းအစိုးရအေနျဖင့္ `ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ ရာခုိင္ႏႈန္း အေတာ္မ်ားမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာခြင့္ျပဳၿပီး မိမိ ေျခေထာက္ေပၚ မိမိရပ္တည္ႏိုင္ေစေရး ေျခလွမ္းမ်ားကို စဥ္းစားထားသင့္သည္´ ဟု ေျပာဆိုထားသည္။

ေနာက္ထပ္ ဒုကၡသည္မ်ား ထပ္မံ၀င္ေရာက္လာမည့္ အေျခအေနတြင္ လက္ရွိဒုကၡသည္ မူ၀ါဒကို ဆက္လက္၍ ထိန္းသိမ္းထားရွိရန္ ထုိင္းအစိုးရကို တက္ၾကြစြာ ေျပာဆိုအားေပးၾကပါရန္ အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ အျခားအစိုးရမ်ားကို ဤအဖြဲ႔ႀကီးက ေတာင္းဆိုထားသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဤအဖြဲ႔ႀကီးက အဆိုပါ အစိုးရမ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ ေျပာင္းလဲေပၚထြက္လာေနေသာ ဒုကၡသည္မ်ား၏ လုိအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အကူအညီမ်ားကိုလည္း ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္ ဆက္လက္ထားရွိၾကပါရန္လည္း တိုက္တြန္းထားသည္။

ျမန္မာႏို္င္ငံေျမာက္ပိုင္းတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားလာခဲ့ပါက ဤေထာက္ခံတင္ျပခ်က္မ်ားသည္ အထူးသျဖင့္ အဓိကက်ေသာ အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ ယခုပင္လွ်င္ ထုိင္းႏိုင္ငံေရာက္ ရွမ္းျပည္မွ ဒုကၡသည္အေရအတြက္မွာ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထုိင္းအစိုးရကမူ သူတို႔အတြက္ ယခုအထိ နယ္စပ္တြင္ ဒုကၡသည္စခန္းငယ္တခုသာ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ေပးထားခဲ့သည္။ တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈမ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာရသူ ဒုကၡသည္အမ်ားစုမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ တရားမ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ေစ်းကြက္အတြင္းသုိ႔ တိုး၀င္လုပ္ကိုင္ေနၾကရသည္။ ရွမ္းလူမ်ဳိးအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ အခ်ဳိ႕ကမူ ဤသို႔ ေနထုိင္လုပ္ကိုင္ရသည္မွာ သူတို႔အတြက္ ပိုလြတ္လပ္မႈရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အျခားသူမ်ားကမူ သူတို႔အေနႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ား ရထိုက္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ား၊ အကူအညီမ်ား ျငင္းပယ္ခံၾကရသည္ဟု ဆိုသည္။

RI ကမူ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံနယ္စပ္ရွိ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားကို အစိုးရႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔မ်ားအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားလာပါက ၀င္ေရာက္ခိုလံႈလာမည့္ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ IDP အမ်ားအျပားကို ကို္င္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ခ်မွတ္ထားရန္ ေတာင္းဆိုလုိက္သည္။

နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ဤအဖြဲ႔ႀကီးက နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အားေပးေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးအတြက္ အလွဴရွင္မ်ားကို ေနာက္ထပ္ အႏူးအညြတ္ပန္ၾကားလိုက္သည္။ `ျပည္တြင္း ေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္မ်ားအေရး အကဲျဖတ္ေရး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ တီထြင္ဖန္တီးမႈရွိသည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေထာက္ခံအားေပးပါရန္´ ႏွင့္ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားအၾကား လက္ရွိ ရွိေနေသာ သတင္းအခ်က္ ဖလွယ္ေရးကို ေနာက္ထပ္ အားျဖည့္ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္လည္း တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ ဤသို႔ ဖလွယ္ႏိုင္မွသာလွ်င္ နယ္စပ္တဖက္တခ်က္ရွိ ဒုကၡသည္အသိုင္းအ၀ိုင္း တခုလံုးအေပၚ ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာ အကဲျဖတ္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။