MANANG KAJA

Hkungga tsaw ra ai chyarum wupawng sha ni hpang de MANANG KAJA GAW KADAI TA? ngu ai hpe tsun dan mayu ai hte laika ka ning hkring ni a matsun maroi ga ni hpe garan gachyan dat lu n ngai.

Anhte a prat hkrun lam a matu, kaja dik ai manang gaw kadai ta nga yang, laika buk re. Anhte a prat hpe jaw ang ai hku lata la lu na matu ahkyak dik gaw hpaji rawng ai nyan bawnu hte hpaji myi rai nga ai. Prat galu hpe hkawm ra nga ai masha shagu a matu, manang kaja ra nan ra nga ai. Manang kaja hte hkrun lam hkawm yang she, du mayu ai shara de myit masin simsa ai hte atsawm agawm du lu ai hte shut shai lam yawm nna hkawm sa lu nga ai. Shingrai American myu sha Horace Mann tsun ai, shani shagu laika loi loi hti u; n-law htum ga yan langai daram sha pyi hti u; lani mi Minute (5) daram aten jaw nna hti mat wa yang, shaning htum ai hte akyu chyeju hpe hkam la lu nga ai, nga nna n-gun jaw da ai.

Francis mungdan na sumroi ka ai ninghkrin Gustave Flavbert tsun ai, pyaw lu hkra laika hti ai lam hkum galaw; myi yaw da ai hta hpaji lu hkra laika hpe hkum hti; laika hpe tinang a prat hta kaja ai hku hkawm sa lu hkra hti u nga ai.

British na laika ka sarama Myek Kor Lay tsun ai, nta n-tsa htap kaw sha nga ra nna, laika buk ni law law nga ai matsan masha byin u nga yang, byin kam ai, laika hti myit n-lawm ai hkaw hkam amyu gaw n-byin kam ai ngu asan sha ning dang tsun wa ai.

Francis mungdan na laika ka sara kaba Yan Pau Sat tsun ai, ngai a myit machyu shara gaw laika re. Laika ni law law mahkawng da ai laika htingnu gaw, ngai a nawku jawng re nga tsun lai wa ai.

Anhte Myanmar mung na, n-nga mat sai laika ka sara Linn Yung Maung Maung tsun da ai; laika n-hti ai masha gaw myi kyaw ai hte bung ai ngu yang, laika chye nga ning len laika n-hti ai masha gaw, myi kyaw ai ni hta grau sawng ai ni rai na re nga ai.

Myanmar mungdan na sha re ai laika ka sara Nat Noi tsun ai gaw, laika gaw nye a hpara, nye a nrum ntau jan re nga ai.

Hpaji gaw grai ahkyak kaba re ngu ai hpe mungkan ting chye ai re majaw, mungkan mungdan wunpawng hpung ni kaw nna, 1995 ning April shata (23) ya shani hpe laika hpe hkungga manu shadan ai n-htoi hte copy-right ngu ai laika hkrang madu ahkang hpe masat shagrin da lai wa sai.

April shata (23) ya hpe lata ai lam gaw, UNSECO hpung kaw na tsun ai, Mungkan hta mying gumhkawng ai laika ka sara kaba William Shakesphere a shangai nhtoi hte n-nga mat ai n htoi hpe hkungga shagrau ai hku nna lata ai re lam chye lu ai.

Dai ni mungkan hta April shata (23) ya shani hpe laika buk hpe shagrau sha-a ai n-htoi nga nna wu wu di di galaw nga ma ai. Raitim ndai lam hpe anhte a mungdan na masha ni marai kade chye nga ga ai kun?

Laika kaja gaw anhte a prat hkrun lam a matu, kaja dik manang rai nga ai. Laika buk gaw, anhte prat a myit mang yaw sing lam a matu n-hprang sut rai n-hkun hte bung nga ai. Kung kyang ai hte chye htu shaw dat yang, prat tup sha n-ma ai sut gan hpe teng teng lu na rai nga ai. Raitim dai ja n-hkun ntsa kaw, daw raw hpe myit apyaw sha dum taw na nga yang gaw kaman li la rai na re. Part dep hpaji ladat hpaji ni hte atsawm htu shaw dat lu yang she, hpring hpring zup zup akyu hkam sha na rai nga ai.

Anhte a makau grup yin ni hpe yu dat ai shaloi, prat dep jak hpaji ni hte galaw shapraw da ai rung rai ni hpe grai myit marin manu shadan nga ga ai. Ga shadawn; hkik hkam ai nta langai hpe sa du chyai nna loi chyan gayin yu dat u; nta kata kaw prat dep arung arai ni hkum sum hpa hte hpring chyat nga ai raitim, hti chyai na laika buk langai mi pi n-nga ai ni htep re.

Tinang a nta hkan ni, manu dan ai laika buk ni nga yang, grai nan sut la na re ai hte nta a shari shadang, nta masha ni a nga sa ai madang hpe mung tsaw shangun nga ai. Dai re majaw laika buk n-nga ai nta gaw, hku wawt chying hka n- nga ai nta hte bung ai nga nna, laika ka sara wa Thomas Mann tsun lai wa ai. Laika buk hte bung ai hku wawt chying hka n-nga yang, gade daram wa hkik hkam nga ai htingnu nta raitim, n-htoi n-lu asin map map nga na re.

Lani mi na aten masha langai gaw shi hte ging dan ai masa lam ahkaw ahkang kaja lu la chyalu rai nga ai. Dai aten hta tinang a ahkaw ahkang hpe manu shadan jai lang lu na ahkyak nga ai. Dai re majaw anhte a shawng lam a matu laika hti na, laika hpe tsaw ra manu chye shadan na ahkak kaba re. Miwa myu sha ni a ga malai nga ai, galu kaba ai myu sha ni laika hti nna, laika hti ai myu sha ni galu kaba ma ai nga ai. Masha masu n-hkrum hkra laika hti u.

N-kaja ai laika ni nga ai; n-hti ging ai laika gaw n-nga ai. N-kaja ai laika ni hti hkrup kau yang mung, gara hku n-kaja ai, hpa majaw n-kaja ai ngu ai hpaji hpe lu nga ai. Laika hti ngut shagu sawn maran ai lam, ding lik yu ai lam nga yang she akyu lu ai re. Majoi sha hti shalai kau yang laika buk mun mi mun lahkawng hti tim, hpa mung hpaji lu dat na n-rai nga ai. Laika hti ai masha gaw laika n-hti ai masha htan, gara shara kaw mi du du, hpa amu mi galaw law, galoi shagu lahkam mi gaw grau nga ai. Anhte myu sha ni kaw laika law law hti chye na lailen hpe grai shakut sharai la ga ngu n-gun jaw saw shaga dat lu n ngai.

Myit Tsawm Pan – Man Maw