Mungkan majan No. 2 ngut mat ai hpang 1946 ning laman ten hta, Mr, NORTH hte MR. HNC Stevenson yan, Jinghpaw Mung, Myitkyina de lung wa nna Mung Masa hte seng ai ra ahkyak (Emergency) lam ni bawngban tsun jahkrum na matu, tau hkrau nna shana da sai hte maren, Myitykina, Man Hking mare e Zuphpawng Mandat kaba galaw nna mahkawn choir hte hpawn di nna hkap tau la ma ai.
Dai hpawng hta Jinghpaw Mung, Sam Mung, shara magup na Du Salang ni du hkum ai majaw masha ram ram law nga ai. English Du Mr. North wa gaw, Manmaw Myitkyina Ginwang hpe yu up ai Du Kaba (special Commisssionor) re ai lam chye lu ai. Mr. HNC Stevenson wa gaw, Lahta Myen Mung lahta Bum ga jarit up ai (Diractor of fron-tiors Areas Administration officer) re ai lam hpe chye lu ai.
Shawng nnan Mr. HNC Stevenson Du kaba wa tsun ai gaw, dai ni Jinghpaw Mungdu Salang law law hte hkrum shaga lu ai majaw grai kabu nngai nga ai, bai ngai ndai zawn ahkyak lawan ai hku nna Jinghpaw Mung de du lung wa nna hkrum shaga ai lam gaw,
1. N0.2 Mungkan Majan hta anhte American, English ni, si htum na daram nsi htum ai sha, lam amyu myu hku nna asak hkye garum ya ai majaw, chyeju dum mayu ai.
2. Dai hta n-ga, Nanhte Jinghpaw ni gaw yawng hta grau nna magrau grang ai hte garum ai majaw Majan lawan ngut ai re, ngu myit lu ga ai.
3. Anhte Inglik ni gaw, (Spoon foak) hte Pawng Muk sha ai. Nanhte Jinghpaw ni gaw lata hte shat sha ai ni rai nga ai. Raitim Karai Kasang hta gaw langai sha rai nga ga ai. Dai majaw Nanhte Jinghpaw ni hpe anhte Inglik ni hku nna tsaw ra Pu, Sin, Machyi, Nhtoi Shang Hkawng Woi gali let chyeju htang kumhpa jaw mayu ga ai.
Anhte Inglik ni jaw na kumhpa gaw Du Salang langai, lahkawng sha akyu hkam sha ai baw kumhpa nre. Jinghpaw Wunpawng Amyusha ni Prat janat akyu hkam sha lu ai kumhpa hpe jaw da mayu ga ai. Dai gaw kaga nre. Kade nna yang, anhte Inglik Asuya kaw nna (Colonies) Mayam yam tawn ai Mungdan yawng hpe Shanglawt jaw kau na hku rai sai. Shaloi nanhte Jinghpaw ni, Myen, hte rau Shanglawt hkum la mu.
Myen hte rau Shanglawt la jang, lani mi Myen ni nanhte hpe n tara, roi rip dip sha na marin dai. Dai majaw Myen hte Shanglawt rau nla ai sha, loi hpang hkrat nna la mu, ningngu yang anhte Inglik ni nanhte Jihghpaw ni hpe, Moi na zawn shaning law law, naw up sha mayu nna nre. Hkru Du zawn sumnung nna, Lapu zawn Zai rawng ai Myen ni nanhte Jinghpaw ni hpe ntara dip sha na tsang nna, Tsawra myit hte tsun ai sha re nga lajin let tsun wu ai.
Dai shaloi, Sama Duwa Sinwa Naw gaw, lahkawng masum lang rawt grawng gra nna ninghkap shaga na hkyen wu ai. Shaloi Mr. North wa gaw Sama Duwa hpe Duwa Naw dung u, ndai Du Kaba wa shaga ngut jang she shaga u, Zuphpawng a tara gaw, marai langai shaga ngut jang she kaga wa shaga na htung nga ai ngu wu ai.
Raitim, Mr. HNO Stevenson wa shaga ngut ai hte Sama Duwa Sinwa Naw rawt san ai gaw, Myen ni anhte Jinghpaw ni hpe dip sha jang Katawng Kau na rai nga ai, nga nna Nhtu nhku shaw shada ai kum la madun dat wu ai. Shaloi Mr. Stevenson wa gaw Duwa e, Moi na Myen nrai sai. NO .2 Mungkan Majan hpang na Myen gaw madang grai tsaw mat sai, ngu tsun dat wu ai. Shaloi Sama wa kalang bai rawt tsap nna Nhtu nhku jum shada let, Moimung Myen Katawng ai re, Ya mung Katawng na sha re, nga ninghkap shaga wu ai.
Dai hpang Mr. Stevenson wa gaw lata layung manga hpe Du Salang ni hpang madun nna, Manga ning sha Myen hte hpang hkrat Shanglawt la mu. Manga ning laman Mung Up, hpaji sharin ya na ngu mu ai. Matut nna tsun ai gaw, Ga shadawn U tsip na U hkalung ni gaw Kraw ai hte Pyen nna lu sha nchye tam sha ai hte U yi, Ula yan tam jaw ra ai. Loi na shingkaw kung jang she, tinang chyu tam sha ai. U kanu yan mung ntam jaw ra mat sai. Dai hte maren nanhte mung loi hpang hkrat mu dai laman Mung up hpaji sharin ya na. Nanhte a lamu ga kanang kaw nna re ai hpe anhte chye nga ai majaw anhte nan garan ga reng ya na made ai, ngu kroi anoi tsaw ra myit hte tsun lajin dan u ai.
Shaloi Jinghpaw Du Salang ni hpa ntsun mat masai. raitim Duwa Wabaw Zau Rip gaw, Ga she hkindit hkra rai nna shan hpraw Du yan a Shaboi she lahtum hkra di nna tsun ai gaw, Nanhte Inglik ni, Manmaw Ga e shaning 60 ning jan Hkahku Mung e 25 -30 ning jan Up sai. Gara kaw laika sharin jawng hpaw ya mani? Nra ga ai, nga marawn let tsun dat wu ai. Shaloi shingdu de dung nga ai Du Salang ni malawng maga “re” “teng” ai , shanhpraw ni tsun ai ga nra ga ai nga nna lata lamu de ladawn nna, marawn tsun ma ai.
Dai aten hta lawm ai Sara Ga Du Zau Raw ya Shanglawt Hkristan Hpung Sara kaba hte hkrum tsun chyai yang, re teng ai dai ten hta lata ladawn n-gun dat shut kau nna mashi kashin mat ai ya du hkra machyi nga ai nga nna mani hpa tsun u ai.
Duwa Zau Rip a ga majaw Du Salang yawng Mr. Stevenson a ga ninghkap tsun ai majaw Inglik Du yan gaw, Myi, Man, Sum rai, bai tsun ai gaw anhte Inglik ni gaw nanhte Jinghpaw ni, hpang de hpa byin na hpe tsang nna tsawra myit machyi nna tsun ai sha re. Raitim dai ni nanhte Du salang ni dai daram nga jang, Hpawt hpra de she le, lama nga jang gaw anhte hpa nchye sai yaw, nga nna Mandat ntsa na myiman sum let yu mat wa masai rai.
Du Wa Maran Zau Awng
Dai hpawng hta Jinghpaw Mung, Sam Mung, shara magup na Du Salang ni du hkum ai majaw masha ram ram law nga ai. English Du Mr. North wa gaw, Manmaw Myitkyina Ginwang hpe yu up ai Du Kaba (special Commisssionor) re ai lam chye lu ai. Mr. HNC Stevenson wa gaw, Lahta Myen Mung lahta Bum ga jarit up ai (Diractor of fron-tiors Areas Administration officer) re ai lam hpe chye lu ai.
Shawng nnan Mr. HNC Stevenson Du kaba wa tsun ai gaw, dai ni Jinghpaw Mungdu Salang law law hte hkrum shaga lu ai majaw grai kabu nngai nga ai, bai ngai ndai zawn ahkyak lawan ai hku nna Jinghpaw Mung de du lung wa nna hkrum shaga ai lam gaw,
1. N0.2 Mungkan Majan hta anhte American, English ni, si htum na daram nsi htum ai sha, lam amyu myu hku nna asak hkye garum ya ai majaw, chyeju dum mayu ai.
2. Dai hta n-ga, Nanhte Jinghpaw ni gaw yawng hta grau nna magrau grang ai hte garum ai majaw Majan lawan ngut ai re, ngu myit lu ga ai.
3. Anhte Inglik ni gaw, (Spoon foak) hte Pawng Muk sha ai. Nanhte Jinghpaw ni gaw lata hte shat sha ai ni rai nga ai. Raitim Karai Kasang hta gaw langai sha rai nga ga ai. Dai majaw Nanhte Jinghpaw ni hpe anhte Inglik ni hku nna tsaw ra Pu, Sin, Machyi, Nhtoi Shang Hkawng Woi gali let chyeju htang kumhpa jaw mayu ga ai.
Anhte Inglik ni jaw na kumhpa gaw Du Salang langai, lahkawng sha akyu hkam sha ai baw kumhpa nre. Jinghpaw Wunpawng Amyusha ni Prat janat akyu hkam sha lu ai kumhpa hpe jaw da mayu ga ai. Dai gaw kaga nre. Kade nna yang, anhte Inglik Asuya kaw nna (Colonies) Mayam yam tawn ai Mungdan yawng hpe Shanglawt jaw kau na hku rai sai. Shaloi nanhte Jinghpaw ni, Myen, hte rau Shanglawt hkum la mu.
Myen hte rau Shanglawt la jang, lani mi Myen ni nanhte hpe n tara, roi rip dip sha na marin dai. Dai majaw Myen hte Shanglawt rau nla ai sha, loi hpang hkrat nna la mu, ningngu yang anhte Inglik ni nanhte Jihghpaw ni hpe, Moi na zawn shaning law law, naw up sha mayu nna nre. Hkru Du zawn sumnung nna, Lapu zawn Zai rawng ai Myen ni nanhte Jinghpaw ni hpe ntara dip sha na tsang nna, Tsawra myit hte tsun ai sha re nga lajin let tsun wu ai.
Dai shaloi, Sama Duwa Sinwa Naw gaw, lahkawng masum lang rawt grawng gra nna ninghkap shaga na hkyen wu ai. Shaloi Mr. North wa gaw Sama Duwa hpe Duwa Naw dung u, ndai Du Kaba wa shaga ngut jang she shaga u, Zuphpawng a tara gaw, marai langai shaga ngut jang she kaga wa shaga na htung nga ai ngu wu ai.
Raitim, Mr. HNO Stevenson wa shaga ngut ai hte Sama Duwa Sinwa Naw rawt san ai gaw, Myen ni anhte Jinghpaw ni hpe dip sha jang Katawng Kau na rai nga ai, nga nna Nhtu nhku shaw shada ai kum la madun dat wu ai. Shaloi Mr. Stevenson wa gaw Duwa e, Moi na Myen nrai sai. NO .2 Mungkan Majan hpang na Myen gaw madang grai tsaw mat sai, ngu tsun dat wu ai. Shaloi Sama wa kalang bai rawt tsap nna Nhtu nhku jum shada let, Moimung Myen Katawng ai re, Ya mung Katawng na sha re, nga ninghkap shaga wu ai.
Dai hpang Mr. Stevenson wa gaw lata layung manga hpe Du Salang ni hpang madun nna, Manga ning sha Myen hte hpang hkrat Shanglawt la mu. Manga ning laman Mung Up, hpaji sharin ya na ngu mu ai. Matut nna tsun ai gaw, Ga shadawn U tsip na U hkalung ni gaw Kraw ai hte Pyen nna lu sha nchye tam sha ai hte U yi, Ula yan tam jaw ra ai. Loi na shingkaw kung jang she, tinang chyu tam sha ai. U kanu yan mung ntam jaw ra mat sai. Dai hte maren nanhte mung loi hpang hkrat mu dai laman Mung up hpaji sharin ya na. Nanhte a lamu ga kanang kaw nna re ai hpe anhte chye nga ai majaw anhte nan garan ga reng ya na made ai, ngu kroi anoi tsaw ra myit hte tsun lajin dan u ai.
Shaloi Jinghpaw Du Salang ni hpa ntsun mat masai. raitim Duwa Wabaw Zau Rip gaw, Ga she hkindit hkra rai nna shan hpraw Du yan a Shaboi she lahtum hkra di nna tsun ai gaw, Nanhte Inglik ni, Manmaw Ga e shaning 60 ning jan Hkahku Mung e 25 -30 ning jan Up sai. Gara kaw laika sharin jawng hpaw ya mani? Nra ga ai, nga marawn let tsun dat wu ai. Shaloi shingdu de dung nga ai Du Salang ni malawng maga “re” “teng” ai , shanhpraw ni tsun ai ga nra ga ai nga nna lata lamu de ladawn nna, marawn tsun ma ai.
Dai aten hta lawm ai Sara Ga Du Zau Raw ya Shanglawt Hkristan Hpung Sara kaba hte hkrum tsun chyai yang, re teng ai dai ten hta lata ladawn n-gun dat shut kau nna mashi kashin mat ai ya du hkra machyi nga ai nga nna mani hpa tsun u ai.
Duwa Zau Rip a ga majaw Du Salang yawng Mr. Stevenson a ga ninghkap tsun ai majaw Inglik Du yan gaw, Myi, Man, Sum rai, bai tsun ai gaw anhte Inglik ni gaw nanhte Jinghpaw ni, hpang de hpa byin na hpe tsang nna tsawra myit machyi nna tsun ai sha re. Raitim dai ni nanhte Du salang ni dai daram nga jang, Hpawt hpra de she le, lama nga jang gaw anhte hpa nchye sai yaw, nga nna Mandat ntsa na myiman sum let yu mat wa masai rai.
Du Wa Maran Zau Awng
1 comments:
Hkungga ai DU wa Zau Aung e K K jaw ya ai asak kalu kaba nga lit ga oi.sim sa ngwi pyaw nga u ga tut kyu hpyi ya nga ga ai yaw.Inglik ni tsawra let pu sin macyi dwi sau ai tsun ai ga hpe dai ni du hkra nhkap la nga ai anhte W P shani wa ya du hkra naw rai nga ai kun?dai zawn re ai masha hkum dek shagu hpe ning hkap let,aten dep shaw la kau ga.
Post a Comment