GRAM KAU RA AI MYEN HPYEN DAP HTE UPHKANG UPADI

1947 ning hta Jinghpaw, Sam, Hkang, Myen  amyu masha ningbaw ni mungdan shanlawt hpe jawm la nna munghpawm hpe jawm gaw de ai ga shaka galaw dat sai. Rai tim 1948 ning hpang kawn mung masa galaw ai myen ni gaw munghpawm jawm gaw de ai ga shaka sak-se ni hpe nyet kau nna myen myu masha mung maden (burman colony) hku bai galaw wa masai. 1961 ning hta Ne Win wa woi awn ai myen hpyen gum shem ni gaw, jawm gaw de da ai munghpawm hpe zing kau, jahten kau nna myen gum shem mung maden (burman regime colony) shatai kau sai. De majaw Jinghpaw hte Myen mung maden hpyen ni hte gasat majan byin mat wa nga gaw ya ten du hkra rai nna laga amyu bawsang ni hta grau laja ai majan kaba ni rai nga ai. Mung maden Thein Sein asuya nnan gaw mungdan asuya byeng sharai ai, sim sa lam gaw gap nga ai ngu nna  mungkan de masu nbung kawut taw nga lu ai. Tsun ai hte tatut galaw nga ai gaw kaga ga rai nga lu ai. Myen asuya ni teng sha jet ai mung hpawm hpe bai galaw na nga yang;

1. 1947 ning na panglung ga shaka hpe ningpawt tawn ai mungdan uphkang tara upadi hpe, mungdaw lu da ai amyu bawsang dap hpawm (UNFC) zawn re ni hte asuya lut daw shing gan hta jawm gaw de nna tara shang shagrin kau ra ai. 2008 ning e myen hpyen gum shem wa galaw da mungdan uphkang tara upadi gaw Panglung ga shaka hpe ningpawnt tawn ai lam nnga ai, amyu bawngsang mung shawa ni shang lawm ai lam nnga ai sha shanhte ra ai hku galaw da ai lam re majaw tara nshang, akyu nrawng nga


2. Mungdan ting ngang grin ai simsa lam hpe ta tut galaw ra ai. Dai galaw na hta ya na myen hpyen dap a hkrang hte galaw taw nga ai ladat ni hpe tsep kawp gram kau ma ra ai. Ya na mungdan a makawp maga hpyen dap ngu ai gaw myen amyu masha hpyen du/hpyen la ni chyu galaw nna tek jum da ai hpyen dap re majaw myen amyu masha ni a hpyen dap sha rai nna munghpawm mungdan a hpyen dap hkrang hte tsep kawp nhtan shai nga ai. Myen amyu hpyen dap re majaw amyu baw sang mung shawa ni, mungdaw ni a shimlam galaw ya ai nre jahten sharun galaw taw nga ai hpyen hpung ni byin taw nga ai. Dai majaw jet ai munghpawm makawp maga hpyen dap byin ra na matu gaw mungdaw shagu de na amyu bawsang hpyen hpung ni maren shang lawm pawng hpawm tawn ai munghpawm hpyen dap/la tai ra ai. Dai hpyen dap/hpung hpe pawng hpawm da ai Federal Military Commanding Council zawn re kawn woi awn ra ai.

Jinghpaw Wunpawng ni gaw laga amyu bawsang ni hta laklai ai amyu sha hpyen dap nga ai sekse ni nga ai. Myen mung shanglawt pi rai nlu shi ai aten kawn, mungkan majan 1, 2 byin nga ai aten kawn Jinghpaw Hpyen Dap ngu ai nga wa nna mungkan majan 1, 2 hta du hkra shang lawm gasat lawm wa sai. Myen ni hte shanglawt jawm la ngut sai hpang e mung munghpawm hpyen dap hku nna Jinghpaw Hpyen Dap 1, 2, 3, 4, 5 ngu nna nga let munghpawm a makawp maga bungli ni hta shang lawm gun hpai wa sai. 1961 ning hta myen gum shem mung maden asuya ya up sha mat wa ai aten kawn Jinghpaw Hpyen Dap ma hkra hpe shamyit kau ya masai, labau hta pi nlawm hkra galaw kau ya masai. Ya kalang mi bai moi na zawn magrau grang atsam ningja rawng ai Jinghpaw Wunpawng Hpyen Dap ni hpe bai shabyin la ra nga saga ai nrai ni?

M. Zau Hkum
18/7/2012