ANHTE A MATU AHKAW AHKANG NGA SAI KUN?

Anhte Jinghpaw ni  hpaji rawng ai, n’rawng ai hte du salang ni n’kau mi Panglong agreement hpe shadik na matu Myen ni hpe naw hpyi mayu ai ni nga ai zawn, dai hpe n’tsun saga ngu ai ni mung nga ai. Raitim ngai hku n’na gaw dai hpe dawm kau sai ngu anhte Jinghpaw ni tsun shapra na ahkaw ahkang nga sai kun, ngu ai hpe tsun mayu ai. Dai hte seng n’na ngai tang madum mayu ai lam ni gaw:

1. Dai Panglong agreement hpe amyu bawsang ni yawng maren mara nga na matu senhtu sai. Raitim, dai hpe Myen ni n’shadik ai. Dai majaw amyu bawsang ni yawng myit hkrum ai hte, dai hpe atsawm sha shadik galaw sa wa na matu Rapdaw kaw e 1962 shaning hta tang shawn n’na jahta hpang wa sai. Raitim Gen. Newin dai hpe, Myen mung hpe ka kapran na matu galaw ai ni ngu, yawng hpe rim dat sai. Dai re ai majaw Myen ni dai Panglong agreement hpe n’shadik mayu ai lam madun ai lahkawng lang rai sai. Langai lang ngu na gaw, Aung San si ai hpang, dai hpe n’shadik na matu Myen Mung Tara Daju hpe, amyu bawsang ni hpe n’chye shangun ai sha, U Nu ningbaw ai Myen ni galai kau dat n’na, Myen ni she madu tai let uphkang sha na matu glaw lai wa sai.

2. Dai Panglong ga sadi hpe n’shadik ai majaw anhte Jinghpaw ni rawt malan hpang wa sai. Rawt malam ai hku n’na dai ga sadi hpe shadik na matu bai hpyi yu sai re. Shaloi, sinat hte n’re ai sha mung masa hku n’na jahta ga, simsa ai lam hpe hkap la mu nga wa ai. Dai majaw, anhte Jinghpaw KIO/KIA ni, Myen ni hpe kam n’na 1994 shaning hta Myen asuya hte simsa ai lam la sai. Raitim 17 ning du hkra sima ai lam hku n’na anhte hpyi shawn nga ai mung masa lam n’jahta ma ai. Anhte gaw hpyen la ni she re, mung shawa asuya hpaw ai shaloi, dai ni hte she mung masa jahta mu nga wa ai. Dai hpe kam n’na anhte Jinghpaw KIO/KIA ni, Myen ni shaga ai Convention kaw pi lawm hkra rai shakut lai wa sai. Raitim anhte Jinghpaw ningbaw ni tang shawn ai lam ni langai mi pyi n’hkap la ma ai.

3. Dai hpang, Thein Sein Asuya du wa sai. Dai shaloi Rapdaw kaw n’na she anhte hpyi ai lam ni hpe, mung masa hku n’na galaw na ahkaw ahkang lu na matu, KIO ningbaw n’kau mi KIO kaw na le wa n’na, Kachin State Progressive Party (KSPP) ngu hpaw let bai galaw yu sai. Raitim dai hpe bai n’galaw shangun pat kau ma ai. Anhte hpyi ai lam hpe jaw na malai, ga jarit sin hpyen dap tai ra ai she bai nga wa ai. Dai hpe n’hkapla ai majaw Myen ni anhte hpe wa kasat hpang wa ai re. Anhte Myen mung de sa n’na gap kasat ai n’re, Myen she anhte mung kaw lung wa n’na gap nga ai re. Dai majaw anhte tinang hpe magawp maga na matu gap ra wa sai.

4. Anhte hpyi shawn ai lam ni hpe jaw na malai anhte hpe manu mana zingri wa ai. Anhte a dum n’ta yawng nat kau ma ai, anhte sut nga manga yawng hpe gun la  wa mat wa sai. Anhte a num ni hte shayi ni hpe mung roi ai. Dai gaw anhte amyu hpe jahtum na she gasat wa nga ai re. Dai hpe anhte ni kadai hkam sha lu na ta?

5. Ya Thein Sein Asuya hku n’na mung; shi a simsa lam masa hta jahkrat da ai lam ni gaw:  Myen hpyen ni a 2008 shaning na Tarakanu hpe hkap la ra ai, Myen hpyen dap n’pu-e nga ra ai. Myen rap daw kaw shang na matu Mung masa party hpaw mu she nga wa ai. Anhte ni hpyi shawn nga ai hte maren, dai lam shadik galaw sa wa na nga ai ga, n’lawm nga ai. Dai majaw ya du hkra  shanhte Panglong ga sadi hpe n’shadik mayu ai lam anhte chye lu ai.

6. Ya bai anhte hpe masu hkalem sha na matu, moi na Panglong hta grau tsaw ai madang hku n’na amyu sha hpawng galaw ga nga ma ai. Moina Panglong ga sadi hta grau tsaw ai hku nga yang, hpa baw i? dai hpe shanhte n’tsun da ai. Panglong hta grau tsaw ai nga yang Switzerland zawn i? European Union zawn i? Dai zawn rai yang  chyawm gaw anhte ni hkapla mai nga ai. Raitim Panglong gasadi pyi gaw shanhte n’shadik mayu yang, Sawitzerland hte European Union zawn galaw na ngu ai gaw myit mada hpa n’nga ai.  Dai majaw, ya na lang mung anhte hpe bai masu hkalem sha na matu galaw maw nga ai lam danleng nga ai re. Dai rai yang anhte Myen ni hpe naw kam nga na kun? Myen ni gaw anhte hte maren mara nga na n’myit ma ai, mayam shatai na she myit nga ai. Anhte Myen ni a mayan sha tai nga na kun? Anhte ni Myen hpe bai masu hkalem sha shangun na kun? Moi ya Jinghpaw salang langai mi tsun ai;  kalang mi masu hkalem yang, masu hkalem ai wa a mara re, lahkawng lang rai yang mung, dai masu hkalem ai wa a mara re. Raitim masum lang rai yang gaw, dai masu hkalem sha hkrum ai wa she angawk ai masha re, nga ai. Myen ni anhte hpe masu hkalem sha ai gaw masum lang hta grau jan mat sai. Anhte ni angawk ai amyu sha ni tai nga na kun? 

7. Anhte ni shaning law law aten ladaw asum hkam let, sutgan law law asum hkam let, manu mana asak sum hkam let, hpyi lajin lai wa sai. Raitim, munghpawm Myen mungdan kaw lawm na ngu anhte gasadi jaw da ai hpe Myen ni n’hkap la mayu yang,  nanhte  hte  rau sha nga mayu ga ai law ngu, Myen ni hpe shaning law law hparai tsun  nga na i?  Dai majaw ya gaw, nanhte Myen ni anhte a gasadi hpe n’hkap la mayu yang gaw, anhte Jinghpaw ni dai Panglong agreement hpe dawm kau sai, ngu tsun na gingdan sai, ahkaw ahkang nga wa sai re. Moi Myen ni shanglawt garai n’lu yang na zawn, anhte Jinghpaw ni awmdawm shanglawt mungdan hku n’na sha nga sana re ngu, mungkan masha ni hpe tsun shapra na ahkaw ahkang nga wa sai re. Kadai mung dai lam hpe n’teng ai ngu ningdang na lam n’nga sai.

La Ring

3/9/2012