Myen hpyen asuya hte Wunpawng Mungdan Shang Lawt Hpyen Dap gaw sim sa lam hte seng nna 1963 ning hta shawng nnan hkrum jahta lai wa sai. Ndai hkrum jahta ai hta shang lawt maga na JW ni a kam maka hpe ti nang myusha ni hkrai dawdan galaw la na, madu uphkang ai mungdaw hpe shabyin ra na ngu tang madun dat nga ai hpe mu lu ai. Myen hpyen maga bai tsun ai gaw laknak dawm kau nna mungdan asuya a tara upadi kata de shang bang wa na lam hpe sha tsun shadut tawn nga ma ai. Mung masa lam jahta ai tsep kawp nlawm nga ai. Shanhte myen ni a tara upati kata de shang ai gaw lu da ai laknak yawng ap kau na, ngut jang kumhpa loi li gam jaw kau dat nna shazim kau na lam sha rai nga ai.
1980, 1981 ning ni hta simsa lam hte seng nna kalang bai hkrum jahta ai yu nga ma ai. Ndai lang mung shang lawt ni hpe upati kata de shang wa na, hpyen la nlahkawn na, ahkun hkan se nhta na lam ni chyu sha bai matsun dat nga ma ai. Ndai lang na hkrum jahta ai hta mung akyu pru ai nnga sai.
1994 ning hta kalang mi bai, gasat jahkring nna mungdaw bawng ring lam hpe jawm gaw gap ga, mung masa lam hte seng nna hpang e lung wa na asuya ya hte she bawngban la mu! ngu nna hkalem dat lu ai majaw gap shazim hkat ai lam myit hkrum masai. Ndai gap jahkring ladaw hta myen hpyen wa gaw nshawp nkap re mung masa amyat ni hpe grai lu galaw jat la lu mat nu ai. E.g myen hpyen hpung kawn ra ai hku ka tawn da ai mungdan uphkang tara nhprang hpe madi shadaw ai zuphpawng hta shang lawm shangun ai, majan aten nlu madu la ai ahkyak ai nhprang rai pru ai shara hpakant, mali hka, nmai hka hkan na ja pru ai shara ni hpe madu la kau lu ai, mai sak mai lung hpun shalawng ni hpe hpya dut sha kau ma ya lu ai, dam pa hugawng ginra ni madu la mat lu ai hta n’ga hpyen masa hku nna ahkyak ai jarit shara de shang madu la lu mat manu ai.
Gasat jahkring ladaw (17) ning hta mung masa bawng jahta ai lam n’galaw ai. Kachin Land hta myen asuya galaw ya ai lam hpa nan nnga, buga madu jau man masha ni galaw lu galaw sha lam ni hpe magara zing madu kau ma ya ai. Dai majaw galaw sha yak mat wa ai marang Wp ram ma hkying kaba lam hku maigan de bawngli tam galaw hkawm ra mat ai madang de du mat sai.
Gasat majan bai bying hpang wa ai 2011 ning june shata kawn 2012 ning hta, tsawp galai ThenSein auya gaw mungdan democracy galai shai hte mungdan ting simsa lam gaw gap lamang ngu nna shanglawt hpung hte jahkring hkring hkan hkrum jahta dan nga ai. Hkrum jahta hkat ai 10 lang dang rai mat wa tim mang hkang a rudi rai nga ai mung masa lam hpe jawm bawng ban na hpe madung ntsun nga ai. laiwa sai (17) ning na gap jahkring masa hku sha bai matut nga mat wa na lam, bawngring lam gaw gap na lam, mungdan hpyen dap langai sha nga ra ai majaw tara upadi a kata de shang bang wa na lam, shagrin da sai 2008 ning na mungdan uphkang upadi kata kawn sha mungmasa jawm bawng na lam hpe sha tsun shakut nga lu ai.
Tsun shakut galaw yu tim masan sa na maga de nle wa ai majaw ya jahtum hta 2 maga na shawng lam hpyen man ni hpe hting nut da hkat na, amyu sha yawng lawm ai, wuhpung yawng lawm ai zuphpawng hpe galaw na ngu nna bai hkalem nga masai. Yawng lawm ai zuphpawng galaw na ngu ai hta zuphpawng sa masha ni sa tsun dinglun ai hkat ai lam ni sha galaw nna ngut mat na kun? Shing nrai kaja ai mung masa lam yen ni hpe jawm bawng shagrin kau lu na kun ngu ai a la yu hpa rai nga ai.
Lang hte lang myen hpyen a simsa lam hkrum jahta mat wa ai mahtai ni hpe gin chyum maram yu ga nga yang;
1) Myen hpyen asuya gaw ladat amyu myu galai nna shanhte myen amyu asuya sha ngang grin nga lu na chyu galaw ai
2) Shang Lawt hpung hpe tsam ayai mat wan a matu ladat amyu myu nyang/hkalem nga ai
3) Mungdaw hte amyu sha ni a ahkaw ahkang lam ni hpe tsep kawp nmyit lawm ai
4) Myen hpyen ni chyu ka da ai mungdan uphkang tara upadi hpe byeng kau na tsep kawp nmyit ai
5) Mung maden lai len hpe matut galaw na
6) Simsa lam ngu ai hpe madun nna sinna mungdan ni hkan na dolla gumhpraw shalen bang la lu na matu hte madi shadaw mungdan jinghku matut la lu na matu sha simsa galaw nga ai ngu mungkan de madun nga ai.
M.Zau Hkum
3/8/12
2 comments:
Dai lam ni hpe EU,UN USA. hte Mung kan ting chye na, na matu n-dau ka sha bra dat mu.........,teng dik ai lam ni re....,
Myitsu M. Zau Hkum tang madun ai hpe madi shadaw nngai. Moi 1994 ning na gap jahkring ga, ngu ai shaloi law malawng Wunpawng maga tsun gazik lai wa ai gaw, "rawt malan hpungkun nau kya mat wa ai majaw (nau hki ba, n-gun daw hkyen ai majaw) naw hkring sa la, n-gun naw awai la ga, ngu ai tsun shajang nna gap jahkring wa ai hpe nhtang myit dum ai re. Kaja wa gaw, gap jahkring ai majaw shanglawt ngu ai ganoi she htum mat ai re. Ntsa de na Yehowa Karai Kasang n hkraw ai, mung shawa ni n hkraw ai, dap shawa hpa-awn kaji tsang ni n hkraw ai majaw sha dai ni ndai zawn bai ngang grin wa ai lam re. Myen hpyen ni majan baw dat ai majaw chyawm gaw ru yak jam jau tim, myu shang lawt n-gun grau jat wa, myit hkrum wa, mung masa, myu sha lam yan grau ding wa ai hpe mu lu ai. Matut nna gap n jahkring sai sha, gap anut tik tik rai yang pandung mahtai kaja de du lu na ga ai law.
Post a Comment